بازخوانی معانی اسطوره ای نور در مسجد شیخ لطف الله اصفهان به اتکاء متکلمان نور

مساله نور در حکمت اشراقی ایرانی دارای عناصر و مولفه هایی است که در واقع بخشی از آن ریشه در فرهنگ ایران پیش از اسلام دارد. این موضوع در هنر نیز تاثیر داشته حتی می توان با احتیاط این تاثیرات را در هنر معماری نیز بسط داد اما پرداختن به اینکه این مولفه ها چه شباهت هایی با کالبد معماری بنایی چون مسجد شیخ لطف ا... دارد، موضوعی است که کمتر مورد پرژوهش قرار گرفته است. از طرفی حضور مفاهیم اساطیری عمدتا در آثاری به چشم می خورد که روایت گر مراتبی ربانی هستند که به تدریج ظهور آن در هنر رخ می دهد. ازین رو آنچه در وهله ی اول مورد سوال قرار می گیرد اینست که متکلمان اسطوره نور را چگونه تشریح می کنند از اسطوره ی نور و فلسفه اشراق، چگونه می توان مسجد شیخ لطف اله را خوانش کرد نگارنده در این پژوهش برآنست تا ضمن آشنایی اندک مخاطب با فلسفه ی اشراقی و معنای اسطوره ای نور، بیان دارد که برخی از عارفان و فیلسوفان ضمن احیای این نور ایرانی که ریشه در ایران باستان دارد، مرتبه تکامل آن را در نور محمدی (ص) می بیند، بنابراین می توان تاثیرات این آمیزش را در هنر معماری مسجد شیخ لطف ا... که اوج نمایش نور و رنگ معنوی در فضایی قدسی است مشاهده کرد. بر اساس آنچه در این پژوهش انجام پذیرفته، نور اسطوره ای است که متجلی حضرت حق است. از این رو، معمار مسجد شیخ لطف ا... با مهارت هرچه تمامتر و به شکلی هنرمندانه از نور و رنگ استفاده می کند تا عناصری چون شمسه، پنجره های مشبک و تزیینات گل و بوته نمادهایی از این نور باشند.

Keywords:

نور و معماری , فلسفه اشراق و معماری , مسجد شیخ لطف اله , متکلمان نور و هنر , اسطوره و معماری