خدیجه علی آبادی - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی تهران
رضا پاشا - دانشجوی دکتری تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه طبا طبا یی تهران

ارزشیابی و رویکردهای مختلف آن از مسایل مهم و مورد توجه تمامی متخصصانی است که به نوعی با آموزش سر و کار دارند. هدف پژوهش حاضر، بررسی الگوهای مختلف ارزشیابی آموزش از راه دور و الکترونیکی و ارایه یک رویکرد تخصصی برای ارزشیابی نظام آموزش از راه دور و الکترونیکی است. این تحقیق به روش بررسی اسنادی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق جهت معرفی الگوی آشکار شونده به عنوان الگوی مناسب، شامل تمامی کتابها، مقالات پژوهشی و مروری، پایاننامه ها و منابع اطلاعاتی اینترنتی مرتبط در زمینه فناوری و جامعه آماری جهت اعتبارسنجی الگو، متخصصان تکنولوژی آموزشی و متخصصان آموزش از راه دور بودند و نمونه به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب شدند و هر یک از الگوها بر اساس روش تحلیلی – تفسیری مورد بررسی قرار گرفتند. به دلیل فراوانی چارچوب های ارزشیابی در آموزش از راه دور، در این پژوهش فقط الگوهای با کاربردهای کلی و عمومی در محیط های مختلف آموزش از راه دور و یادگیری الکترونیکی انتخاب شده اند. این الگوها بر اساس تمرکز نسبی شان بر نتایج، ارزش ها و شواهد علمی انتخاب و بررسی شدند. نتایج نشان دادند که از میان 10 الگوی مورد بررسی نهایتا الگوی آشکارکننده به دلیل ماهیت پویا و قابل تطبیق بودن آن با محیط های مختلف فناوری و همچنین قابلیت اجرا در وب 2 و آموزش های همزمان و غیرهمزمان به عنوان رویکرد تخصصی در آموزش از راه دور و الکترونیکی معرفی گردید. این رویکرد، رویکرد تخصصی و جامعی است که مبتنی بر سه جنبه ارزشیابی برنامه مداوم شامل: شواهد علمی، ارزش ها و نتایج است.

الگوهای ارزشیابی، آموزش از راه دور، آموزش الکترونیکی، الگوی آشکار شونده