هاجر فیضی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه،ایران

رمان آن نوع ادبی که است ازبدو پیدایش تاکنون پیوسته تحول یافته است. امروزه خواندن رمان تنها به دلیل لذت بردن صرف از این اثر ادبی نیست بلکه، روشی مبتنی بر خوانش تحلیلی رمان است و با تمرکز بر ساختار آن انجام می شود. متن ادبی و شرایط تاریخی، که متن در آن پدید آمده است،که به اندازه ی اهمیت دارند؛ چون متن و شرایط تاریخی ایجاد کننده ی آن، یکدیگر را خلق می کنند. متون ادبی، زمینه های تاریخی خود را شکل میدهند و از آنها شکل می پذیرند. رمان نام من سرخ که به راز قتل پیچیده ای در قرن شانزده میلادی می پردازد و مثل نقاشی های مینیاتور پیچیده، ولی ظریف است،خوانندگان در کنار حظ وافری که از خواندن آن میبرند به یک کارشناس غیر حرفه ای مینیاتور هم بدل میشوند .این رمان داستان مینیاتوریست های عثمانی و ایرانی شاگردان بهزاد است که در دربار عثمانی در همان حال که به خلق آثار زیبای مینیاتور می پرداختند به آزار و کشتن یکدیگر دست می زنند پاموک، هم تمدن شرق و هم تمدن غرب را به لحاظ مضمون و صورت در آثار خود مطرح کرده است. پایه و اساس رمان های پاموک، بر تاریخ و هویت عثمانی و ترک بنا شده است. برای وی، پایه ریزی هویتی که از یک سو در هماهنگی با سنت و از سوی دیگر در هماهنگی با افکار مدرن غربی قرار دارد، پایه و اساس هر چیز است. اورهان پاموک به طور خاص از فرهنگ ایران و عثمانی استفاده کرده است. می توان به تاثیر وی از آثاری چون خسرو و شیرین نظامی، شاهنامه، هفت اورنگ جامی، احیای علوم غزالی، خمسه ی نظامی، شیرین و فرهاد، لیلی و مجنون، گلستان، مخزن الاسرار، کلیله و دمنه، هزار و یک شب، مثنوی مولوی و افکار محی الدین ابن عربی اشاره کرد.نگارنده در این پژوهش درصدد است که با آوردن مصداق هایی از بخش هایی از این رمان، این تاثیر پذیری و پیوند فرهنگی را بازنماید.

ارهان پاموک، نام من سرخ، بوطیقای فرهنگ ایرانی، ادب فارسی