مژده محمدی - کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی، دانشگاه یز
حسین ملکی نژاد - دانشیار دانشکده منابع طبیعی و کویرشناسی،دانشگاه یزد

در این تحقیق از روش دیاگرام گشتاورهای خطی جهت آنالیز فراوانی سیل حوزه‌های اصفهان-سیرجان و دشت یزد-اردکان استفاده شده است. به همین منظور با بررسی ایستگاه‌های آب‌سنجی در حوزه‌های مذکور تعداد 16 ایستگاه انتخاب و دبی حداکثر لحظه‌ای آن‌ها استخراج شد. برای تعیین مناطق همگن هیدرولوژیکی 17 پارامتر فیزیوگرافی، هیدرولوژیکی، کاربری ارضای و اقلیمی از حوزه‌های منتخب استخراج و به کمک تجزیه و تحلیل عاملی پارامترهای طول آبراهه اصلی، حداکثر بارندگی 24 ساعته، کاربری اراضی و ضریب گراولیوس به عنوان پارامترهای مهم شناخته شدند. آن‌گاه به کمک پارامترهای انتخاب شده، از روش خوشه‌بندی وارد حوزه‌های آبخیز مشابه تعیین شد به طوری که حوزه‌های منتخب در 2 گروه همگن قرار گرفتند. با استفاده از معیار همگنی هاسکینگ و والیس هر یک از مناطق مورد آزمون قرار گرفتند. نتایج اولیه حاکی از غیرهمگنی هر دو منطقه می‌باشد. از این رو با حذف و انتقال ایستگاه‌های موجود در منطقه مورد مطالعه، ناحیه‌ای همگن از نظر فراوانی سیل حاصل شد. به منظور انتخاب بهترین توزیع از دیاگرام گشتاورهای خطی استفاده شد. نتایج حاصل از این روش نشان داد که توزیع‌های مقادیر حد تعمیم یافته لجستیک تعمیم یافته و پیرسون نوع سوم به عنوان توزیع‌های مناسب منطقه‌ای سیل قابل توصیه می‌باشند که از بین توزیع‌های مذکور توزیع لوگ نرمال سه پارامتری بهترین تطابق را با داده‌ها نشان داد.

تحلیل منطقه‌ای سیلاب، دیاگرام گشتاورهای خطی، مناطق همگن هیدرولوژیک