منیره نصری حسنی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اردکان
امید روستا - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده فنی شهید بهشتی

از برجسته ترین کانون های مضمون آفرینی و تصویرسازی شاعران و نویسندگان ادب فارسی، موضوعات قرآنی، آیات و احادیث می باشند که در تمامی دورهها به منظور القای سخن از آنها بهره میگرفتند؛ که از میان آنها سرگذشت و رخدادهای زندگی حضرت خضر (ع)، به گونه ی چشمگیری در آثارشان انعکاس یافته است. محمدسلیم تهرانی (1057-1026) از شاعران بسیار موفقی است که تسلط و احاطه ی او به تلمیحات و اشارات قرآنی و قصص انبیا به خصوص حضرت خضر (ع) و جلوه های زندگی او بسیار مورد توجه وی واقع شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی وجوه و ابعاد زندگی حضرت خضر (ع) در اشعار سلیم، با رهیافت توصیفی تحلیلی تهیه و تنظیم گردیده و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا و شیوه ی کتابخانه ای و اسنادی بر مبنای سبک شناسی آماری کل دیوان، مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر این امر است که: تلمیح در دیوان سلیم جایگاه خاصی را به خود اختصاص می دهد که از میان موضوعات مختلف، داستان خضر (ع) و رخدادهای زندگی او بسیار مورد توجه این شاعر است که با زبانی شیوا و سبک منحصربه فرد و ساختاری هنری به موضوع آب حیات و جاودانگی، داستان اسکندر و سرسبزی و خضرت و راهنما بودن ایشان با دیدی متفاوت از سایر شاعران به این داستان نگریسته است.

سلیم تهرانی، داستان خضر (ع) ، تلمیح، آب حیات و جاودانگی، راهنما