بررسی محتوایی قصه ی یوسف و زلیخا در آثار منظوم قرن چهارم تا ششم هجری ادبیات فارسی

قصه ابزار مناسبی در انتقال اندیشه ها و ارزش های انسانی است. قرآن کریم،قصه را زمانی به کار میبرد که میخواهد به وسیله ی آنحقی را در ذهن مخاطب تثبیت و باطلی را از ذهن وی پاک کند؛اما این امر هیچ گاه مانع از آن نمی شود که ویژگی های هنری قصه پردازی در آن ظاهر نشود. در قرآن کریم هم هدف دینی و هم طریقه ی هنری در بیان مدنظر است . در این پژوهش تلاش شدهاست؛ باتوجه به مجموعه مفاهیم و اصول اساسی که امروزه در بیان داستان تاکید می شود، تاحدامکان، در سوره ی یوسف، تصاویر و ویژگی های مربوط به مکان، زمان، رویا وشخصیت، در آثار منظوم قرن چهارم تا ششم هجری ادبیات فارسی کشف و طبقه بندی شود. روش خاص پژوهش توصیفی تحلیلی و بر پایه تصاویر استخراج شده از متن سوره است یافته های پژوهش نشان میدهد: ارایه تصویری روشن و دقیق از اجتماع، مکان و زمان قصه،خلاقیت در آفرینش و پردازش شخصیت ها و طبیعت های انسانی،خلق چهره های متفاوت از یک شخصیت، گفت و گو، طرح حوادث، گرهافکنی، بحران آفرینی، گرهگشایی و ایجاد انتظار از جمله مهمترین ویژگی های هنری و ادبی سورهی یوسف است. عوامل یاد شده همگام با یکدیگر در روند حرکتی قصه وتحقق اهداف آن عمل میکنند. از دیگر نتایج حاصل، بازنمایی نقاط اشتراک میان اصول امروزی داستان نویسی وقصه پردازی باقصه های قرآنی در نحوه ی روایت، اسلوب، ساختار و بهره گیری از ظرایف و فنون هنری و ادبی است

Keywords:

یوسف , زلیخا , عشق , متون منظوم قرن چهار تا ششم , ادبیات فارسی