محمد کاظم شاکر - استاد دانشگاه علامه طباطبایی

اسلام شناسی معاصر غربیان با آنچه که در دوره های پیشین وجود داشته، بسیار متفاوت است. امروزه، شرق شناسی مستقل از نهاد دین (کلیسا) و نهاد دولت (سیاست) عمل میکند. به جای آن که این پژوهش ها توسط کلیسا یا دولت ها کنترل و مدیریت شود، دانشگاه ها و موسسات آکادمیک عهده دار آن هستند. پژوهش های غربیان امروزه به صورت روشمند انجام می شود و روش های پذیرفته شده در علوم امروزه به عنوان روش های معیار در پژوهش های اسلام شناسانه مورد عمل قرار میگیرد. پژوهش های شرق شناسان در مورد اسلام در دوره معاصر دارای رویکردهایی است که آگاهی از آنها برای پژوهشگران مسلمان از ضروریات است تا هم بتوانند آنها را بخوبی بشناسند و هم بهتر بتوانند در تعامل با آنها قرار گیرند و به ارزیابی و نقدشان بپردازند. مهمترین مختصات مطالعات اسلامی شرق شناسان در دوره معاصر را می توان از این قرار دانست: .1 دارای رویکرد تاریخی است؛ .2 با روش پدیدار شناسانه صورت میگیرد؛ .3 از نوع معرفت درجه دوم است. عدم آگاهی دقیق و عمیق از این سه مولفه، علاوه بر این که محققان مسلمان را دچار سوء تفاهم میسازد، تعامل درست با آن را نیز با مشکل مواجه میسازد.

شرق شناسی، خاورشناسان، قرآن پژوهی غربیان، اسلام پژوهی غربیان، پدیدارشناسی، روش شناسی مستشرقان