کامران پروانک بروجنی - عضو هیئت علمی گروه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری، تهران، ایر

خاک‌های رسی دارای ضریب آبگذری پایینی می‌باشند. اخیراً استفاده از پلیمرهای سوپر جاذب در کشاورزی در جهت اصلاح ضریب آبگذری خاک‌های رسی مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق به منظور بررسی تأثیر مقادیر مختلف پلیمر سوپر جاذب طراوت بر ضریب آبگذری خاک‌های رسی در شرایط واقعی مزرعه انجام شد. بدین منظور، طرحی در قالب بلوک کاملاً تصادفی برای شش سطح پلیمر سوپرجاذب طراوت شامل: صفر (شاهد)، 05/0، 15/0، 3/0، 45/0 و 6/0 درصد وزنی در سه تکرار و در 18 کرت آزمایشی با ابعاد 5/1×5/1 متر در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه اجرا گردید. با نرم‌افزار SPSS و Excel نتایج تجزیه‌های آزمایشگاهی مورد آنالیز آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد، که افزودن پلیمر سوپرجاذب و نیز افزایش سطح استفاده از آن، باعث افزایش هدایت هیدرولیکی خاک می‌گردد. به طوریکه کاربرد پلیمر سوپرجاذب در سطوح 45/0 و 6/0 درصد وزنی، میزان ضریب آبگذری خاک را به ترتیب 5/1 تا 2 برابر افزایش داده است. نتایج آنالیز آماری (مقایسه میانگین‌ها) نشان می‌دهد که بین سطوح مختلف استفاده از پلیمر سوپرجاذب با هم و نیز با شاهد اختلاف معنی‌داری در سطح 1 درصد در افزایش هدایت هیدرولیکی خاک وجود دارد (p<0.01) و در واقع درصدهای مختلف پلیمر سوپرجاذب مصرفی روی مقدار ضریب آبگذری این خاک‌ها تاثیر گذاشته است. با در نظر داشتن این مهم که خاک‌های رسی اساساً دارای ظرفیت نگهداری رطوبت زیادی بوده و با استناد به آنالیزهای آماری و عنایت به جنبه‌های اقتصادی، کاربرد 05/0 تا 15/0 درصد وزنی از پلیمر سوپرجاذب مصرفی جهت بهبود ضریب آبگذری خاک‌های رسی توصیه می‌شود. زیرا افزودن مقادیر فوق از پلیمر سوپرجاذب مصرفی به خاک‌های رسی باعث تا ایجاد محیطی متخلخل در خاک گشته (به علت جذب و دفع آب توسط پلیمر) و خلل و فرج ریز خاک را کاهش می‌دهد و در نتیجه سرعت حرکت آب در خاک افزایش می‌یابد.

کارایی مصرف آب، حرکت آب در خاک، خاک‌های رسی