رضا توکلی - دکترای تخصصی آموزش بهداشت، گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
اعظم السادات طباطبایی سرشت - دانشجوی کارشناسی ارشد آموزشبهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، قم، ایران
محمود محمودی - دکترای جمعیت شناسی پزشکی، گروه مدیریت خدمات بهداشتی، دانشکده علوموفناوریهای پزشکی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (استاد مشاور)

اختلالات تکاملی و رفتاری یکی از مشکلات شایع در طب کودکان است. لذا این پژوهش با هدف تعیین تاثیر مداخلهآموزشی مبتنی بر تیوری رفتار برنامه ریزی شده بر ارتقای رفتارهای پیشگیری کننده از اختلال تکاملی کودکان درمادران شهرستان قم انجام شد. پژوهش حاضر یک مطالعه مداخله ای از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترلاست و روی 106 مادر دارای کودک یکسال که به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند، در سال1397 انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسش نامه مبتنی بر تیوری رفتار برنامه ریزی و پرسش نامه سنین ومراحل، شامل اطلاعات در پنج حیطه تکاملی بود که در دو نوبت قبل و یک ماه بعد از آموزش از سوی مادران تکمیلشد. درنهایت اطلاعات حاصل جمع آوری و از طریق نرم افزار spss نسخه 22 و با استفاده از آزمون های آماری تی زوجی، تی مستقل و کای دو تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نشان داد قبل از انجام مداخله دو گروه از نظر متغیرهایدموگرافیک، میانگین نمرات سازه های مختلف الگو و رفتار تفاوت آماری معناداری با هم نداشتند. بعد از مداخله آموزشی، تفاوت معناداری در میانگین و انحراف معیار اثر آموزش نمره آگاهی (2/37±2/85)، نگرش (3/28±7/13)، هنجار انتزاعی (3/66±6/64)، کنترل رفتاری درک شده (4/33±11/05)، قصد رفتاری (3/92±9/8) و رفتار (8/10±16/94) بین دو گروه آزمون و شاهد دیده شد (p<0/001). با توجه به افزایش میزان نمرات حاصل از سازه ها، طراحی و اجرای برنامه آموزشی مبتنی بر تیوری رفتار برنامه ریزی شده در مادران دارای کودک یکسال همراه با پیگیری فعال می تواند سبب افزایش عملکرد مادران در خصوص پیشگیری از اختلال تکاملی کودکان گردد.

مداخله آموزشی، تیوری رفتار برنامه ریزی شده، اختلال تکاملی کودکان، مادران، پرسشنامه سنین و مراحل