کیوان ملک - دانشآموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
تینا کریمی - دانش آموخته سابق آبیاری و زهکشی، پردیس ابوریحان، دانشگاه تهران
مجید حیدری - استادیار گروه، دانشگاه بوعلی سینا همدان
مازیار ملایی کندلوس - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، دانشگاه تهران

برای اینکه در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای بتوانیم به راندمان مصرف آب مناسبی دست یابیم، فاصله و دبی قطره‌چکان‌ها باید با خصوصیات هیدرولیکی خاک، زمان و مقدار آب لازم برای آبیاری گیاه هماهنگ باشد. در نتیجه داشتن اطلاعات مناسب از عرض و عمق خاک خیس‌شده در آبیاری قطره‌ای تحت‌تاثیر عواملی چون خصوصیات فیزیکی خاک، دبی قطره‌چکان، کل مقدار آب در خاک و رطوبت اولیه خاک می‌باشند. در این تحقیق سعی بر آن شده است که مدل تجربی مناسبی برای شبیه‌سازی ابعاد خاک خیس‌شده تحت منبع قطره‌ای بدست آید. برای این کار از نتایج آزمایش‌های صحرایی که در مزرعه آموزشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی کرج(دانشگاه تهران) انجام شده بود برای ارزیابی مدل نیمه‌تجربی زور و شوارتزمن (1986) استفاده شد. همچنین ضرایب این معادلات با دو روش بهینه‌سازی با حداقل کردن مربعات و رگرسیون غیرخطی بازیابی شد. برای مقایسه دقت مدل‌ها، پیش‌بینی معادلات حاصل از بهینه‌سازی و رگرسیون غیرخطی همراه با مدل زور و شوارتزمن (1986) برای داده‌های صحرایی آزمایشات این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفت. مدل‌ها با مقایسه سه پارامتر آماری میانگین خطا نسبی (ME) و مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و راندمان مدل (EF) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پیش‌بینی مدل‌ها در مقایسه با داده‌های مشاهده شده از آزمایشات صحرایی از دقت مناسبی برخوردار بودند. همچنین برای اعتبارسنجی معادلات بدست آمده از داده‌های منتشر شده آزمایش‌های لی و همکاران (1999) استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که مدل‌های ارائه شده از دقت مناسبی برای دبی‌های مختلف و خاک‌های گوناگون برخوردار می‌باشند.

آبیاری قطره‌ای سطحی، پیاز رطوبتی خاک