ابوذر خواجه - استادیار گروه مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی بیرجند، بیرجند

زعفران (Crocus sativus L.) یکی از گران ترین گیاهان زراعی جهان است، چراکه علاوه بر کاربرد در صنایع به عنوان عامل رنگ و طعم، برای سلامتی انسان نیز فواید زیادی دارد که میتوان به تقویت سیستم ایمنی بدن، ضد افسردگی، ضد اضطراب و خواب آوری، ضد تشنج، ضد درد و ضد التهاب، آنتی اکسیدان، آنتی آلزایمر، ضدسرطان اشاره نمود. در این مقاله، ترکیبات موثره موجود در اسانس زعفران که با روش کروماتوگرافی گازی - طیف سنج جرمی شناسایی شده اند از مقالات معتبر جمع آوری شدند و یک بانک داده ایجاد شد. سپس به منظور تخمین حلالیت آبی و میزان تراوایی ترکیبات اسانس زعفران، از روابط کمی ساختار - خاصیت (QSPR) دقیق و کارا استفاده شد. قرارگیری ترکیبات در دامنه کاربرد مدلهای QSPR با محاسبه مقدار اهرمی هر ترکیب بررسی شد. نتایج این مقاله میتواند در توسعه کاربرد زعفران و ترکیبات آن در صنایع غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی نقش موثری ایفا کند.

اسانس، تراوایی از پوست، ترکیبات موثره، حلالیت آبی، رابطه کمی ساختار- خاصیت، زعفران.