محبوبه ناصری - استادیار دانشگاه تربتحیدریه؛

زعفران به عنوان یک محصول باارزش، جایگاه ویژه ای در بین محصولات کشاورزی به خود اختصاص داده است. بسیاری از خواص زعفران مربوط به ترکیبات زیستفعال آن یعنی کارتنوییدهای محلول در آب (کروسین و مشتقات گلیکوزیدی کروستین) میباشد. از بین رفتن ترکیبات موثر زعفران در اثر شرایط نامساعد محیطی مانند نور و فرآیندهای حرارتی و کاهش ارزش افزوده و خواص دارویی عصاره ی زعفران به دلیل رهاسازی سریع ترکیبات موثر آن از چالشهای مهم کاربرد ترکیبات زیست فعال زعفران در صنایع مختلف میباشد. یکی از روش هایی که میتواند منجر به پایدارسازی ترکیبات زیست فعال شود، ریزپوشانی )Encapsulation( است. در همین ارتباط نانوریزپوشانی (Nanoencapsulation) بر پایه ترکیبات لیپیدی از جمله روشهای نوین در حوزه فناوری نانو است. با استفاده از سیستم رهایش بر پایه لیپیدهای طبیعی میتوان انواع مواد با حلالیتهای مختلف را در مقیاس صنعتی مورد ریزپوشانی قرار داد. نانو ذرات لیپیدی جامد )Solid Lipid Nanoparticles( در صنعت غذایی و داروسازی مورد توجه میباشد. نانو ریزپوشانی بر پایه ترکیبات لیپیدی میتواند منجر به افزایش مقاومت و کاهش تخریب ترکیبات زیست فعال زعفران شود. ریزپوشانی ترکیبات زیست فعال زعفران با نانو ذرات لیپیدی جامد میتواند در رفع مشکلات کاربرد این ترکیبات در صنایع مختلف داروسازی و غذایی بسیار موثر باشد.

سافرانال، کروسین، نانوریزپوشانی، نانو ذرات لیپیدی جامد.