نعیمه سیدفاطمی - استاد، مرکز تحقیقات مراقبت های پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
مسعود احمدزاد اصل - استادیار، گروه روان پزشکی، دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان (انستیتو روا نپزشکی تهران)، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
راحله بهرامی - کارشناس ارشد روان پرستاری، گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
حمید حقانی - مربی، گروه آمار زیستی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران

هدف: آموزش روان شناحتی ممکن است بر مراقبان خانوادگی مددجویان با اختلال های روانی تاثیر مثبتی داشته باشد و وضعیت های مثبت روانی مانند تاب آوری را در آنها ارتقا دهد. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر آموزش روان شناختی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی بر تاب آوری مراقبان خانوادگی مددجویان با اختلال های روانی شدید است. روش بررسی این پژوهش مطالعه ای نیمه تجربی به شکل پیش آزمون و دو پس آزمون با دو گروه کنترل و آزمایش است که در مرکز آموزشی درمانی روان پزشکی ایران در سال 1396 در شهر تهران انجام شد. در این مطالعه 72 نفر از مراقبان خانوادگی مددجویان با اختلال های روانی شدید با دامنه سنی 18 تا 65 سال شرکت کردند. به منظور جلوگیری از انتشار اطلاعات، ابتدا گروه کنترل و سپس گروه آزمون مطالعه شد. نمونه گیری به صورت مستمر و غیراحتمالی صورت گرفت و نسبت مراقب با مددجو در گروه آزمون دقیقا مشابه با گروه کنترل انجام شد. تعداد افراد در هر گروه 36 نفر بود. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه جمعیت شناختی و ابزار تاب آوری کانر دیویدسون ( 2003 ) قبل از مطالعه، بلافاصله بعد از اتمام آموزش و چهار هفته بعد از آن انجام گرفت. آموزش مجازی از طریق تلگرام و در کانالی که به این منظور برای خانواده ها راه اندازی شده بود، به مدت چهار هفته و به صورت ارسال روزانه پیام های از پیش تعیین شده که بر اساس محتوای آموزشی تایید شده از سوی داوران تهیه شده بود، انجام گرفت. برای گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. داده ها با استفاده از نسخه 24 نرم افزار SPSS و آزمون های تی مستقل، تی زوجی و آنالیز واریانس با اندازه های تکراری تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از بررسی مشخصات جمعیت شناختی نمونه ها، نشان داد هر دو گروه همگن بودند. نتایج حاصل بر اساس آزمون تی مستقل نشان داد میانگین تغییرات نمره تاب آوری در دو گروه آزمون و کنترل، از نظر آماری تفاوت معنی دار دارد و در گروه آزمون افزایش یافته است (P> 0/001) . همچنین نتایج آزمون تی زوجی نشان داد تغییرات نمره تاب آوری در گروه آزمون از نظر آماری تفاوت معنی داری دارد و در مرحله پس آزمون اول بیشتر از مرحله پیش آزمون و در مرحله پس آزمون دوم بیشتر از مراحل پس آزمون اول و پیش آزمون بوده است ( 001 / P> 0). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد آموزش روانشناختی مبتنی بر شبکه اجتماعی مجازی موجب ارتقای تاب آوری مراقبان خانوادگی مددجویان با اختلا ل های روانی شدید می شود. با توجه به کم هزینه بودن و دسترسی سریع افراد به شبکه های مجازی، می توان از محتوای این برنامه ی آموزشی به صورت گسترده برای مراقبان خانوادگی استفاده کرد.

آموزش روان شناختی، مراقب، خانواده، تاب آوری، شبکه مجازی