سمیه حسین اوغلی ضیایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، مھندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنجان
محراب بحری - استادیار ، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لنجان

در زندگی مدرن امروزی حمل و نقل در سیستم های اقتصادی اعم از تولیدی و خدماتی، جایگاه ویژه ایپیداکرده است. می توان بیان داشت که از حدود شصت سال قبل تا به امروز بحث بهبود مسیر و حذفسفرهای غیرضروری و ایجاد مسیرهای بهینه برای وسایل نقلیه به عنوان یک حوزه تحقیقاتی مطرح شدهاست و پژوهش های زیادی در راستای برطرف نمودن چالش های این حوزه صورت پذیرفته است. یکی ازمسایل جالب توجه در این حوزه چگونگی سرویس دهی با وسیله نقلیه در یک ناوگان همگن یا ناهمگن برپایه انبار میباشد. این سرویس دهی می بایست به تمام مشتریانی که دارای تقاضای مشخصی هستندصورت گیرد. در مسیله مذکور وسایل نقلیه که هرکدام دارای ظرفیت مشخصی (همگن و یا ناهمگن)می باشند که در یک یا چند انبار قرار دارند و باید به تعدادی مشتری که داری تقاضاهای مشخص و معلوممی باشند و در اطراف انبار پراکنده شده اند، ارایه سرویس و خدمت رسانی کنند، به نحویکه یک تابع هزینهکلی کمینه شود. این تابع می تواند زمان مسافرت، هزینه کل نظیر: (هزینه های متغیر وسایل نقلیه،هزینه های زیست محیطی و هزینه های ثابت)، تعداد وسایل نقلیه، مسافت و ترکیبی از اینها باشد.همچنین فرض میشود که هر یک از وسایل نقلیه باید مسیر خود را از انبار شروع و به انبار ختم شود. باتوجه مطالب فوق الذکر در این مقاله هدف توسعه یک مدل مسیریابی ناهمگن با در نظر گرفتنفاکتورهای زیست محیطی می باشد از داده های فرضی برای مدلسازی و شبیه سازی استفاده شده است و ازروش مبتنی بر فرآیند بهینه سازی با الگوریتم ژنتیک مسیله مسیریابی برای وسایل نقلیه ناهمگنحل شده است. باید اشاره داشته در این مقاله سعی شده تا مسیرهای مناسب برای یک ناوگان از وسایلنقلیه متفاوت با استفاده از یک مدل ریاضی و با در نظر گرفتن فاکتورهای زیست محیطی تعیین شودبه نحویکه هزینه و زمان کمینه گردد. نتایج حاصل از مدلسازی و شبیه سازی حاصل از توانایی مدلارایه شده و روش حل مسیله می باشد.

مسیریابی وسایل نقلیه ناهمگن، مدلسازی، فاکتورهای زیست محیطی