تعیین میزان انتقال نیترات از طریق زه آب در نتیجه کاربرد کودهای آلی در خاک لومی

با توجه به رشد روز افزون جمعیت دنیا و نیاز به تامین غذا و نبودن منابع کافی مانند زمین حاصلخیز و محدود بودن سطح زیر کشت، توجه کارشناسان به سمت مصرف کود به منظور افزایش کمی و کیفی در تولید محصولات کشاورزی جلب شد. از آنجا که کود دامی حاوی مقادیر زیادی از ترکیبات محلول مانند نیترات، فسفات و ترکیبات آروماتیک جهش زا است و این ترکیبات از طریق بارندگی یا آبیاری وارد محلول خاک می گردد و این ترکیبات سرانجام وارد آب های زیرزمینی و آشامیدنی میشود، دانستن میزان آلودگی برخی ازاین عناصر مانند نیترات از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از این تحقیق تعیین میزان آلودگی نیترات در خاک لومی در اثر کاربرد کود آلی می باشد. در اجرای این تحقیق و به منظور کنترل کلیه عوامل مؤثر بر محیط، آزمایشات در قالب تحقیقات لایسیمتری انجام شد.لایسیمترها از خاک دست خورده با بافت لوم بدون اجرای عملیات تراکمی خاصی بر روی خاک، پر گردیدند، بر روی سطح آنها از کود مرغی، گاوی و لجن به میزان 35 تن در هکتار استفاده شد. در مجموع 12 لایسیمتر برای انجام این تحقیق در نظر گرفته شد، 9 لایسیمتر برای 3 نوع کود با سه تکرار و 3 لایسیمتر بدون کود به عنوان شاهد. لایسیمترها با آب چاه آبیاری گردیدند، دور آبیاری 7روزه بوده و در مجموع در سه مرحله، اقدام به آبیاری و انجام نمونه برداریها گردید. آبیاری به روش غرقابی انجام شد. به منظور تهیه نمونههای زه آب، ابتدا حجم خلل و فرج کل هرخاک را بدست آورده آن را به پنج قسمت مساوی تقسیم و درپنج مرحله و در مقطع زمانی مناسب و هرباربه میزان مشخص (حدود 100 سی سی)، از زه آب خروجی از لایسیمترها نمونه برداری گردید. نمونه های بدست آمده با استفاده از طرح فاکتوریل در قالب کاملا تصادفی آنالیز گردید. نتایج نشان داد میزان آلودگی نیترات در خاک لومی، در تیمار شاهد کمترین آلودگی و در تیمارهای لجن بیشترین آلودگی را داشته و کود گاوی و کود مرغی به ترتیب مابین این دوسطح قرار گرفته است. همچنین در مورد تعداد دفعات آبیاری، هفته اول بالاترین میزان آلودگی و هفته سوم کمترین میزان آلودگی نیترات را دارا میباشد. که میتوان آنرا به آبشویی نیترات در طول آبیاری نسبت داد. همچنین اثر متقابل نوع کود × پوروالیوم‌های مختلف و همچنین اثرات متقابل نوع کود × دور آبیاری و دور آبیاری × تعداد پوروالیوم در این خاک معنی‌دار نشد.

Keywords:

آلودگی نیترات , کود آلی , لایسیمتر , خاک لومی , لجن , کود مرغی , کود گاوی