سمیرا ستاری - کارشناس هیدروژئولوژی، شرکت مهندسین مشاور یکم
حمیدرضا ناصری - عضو هیات علمی و استاد دانشگاه شهید بهشتی
بابک توانا - کارشناس هیدروژئولوژی، شرکت مهندسین مشاور یکم

در ایران و بسیاری از کشورهای جهان ذخایر آب زیرزمینی مهم‌ترین منبع تامین آب شیرین می‌باشد. با پیشرفت فناوری در چند دهه اخیر بهره‌برداری از این ذخایر به شدت رو به فزونی گذاشته و در نتیجه افت سطح ایستابی و کاهش این ذخایر را به دنبال داشته است. این امر مدیریت صحیح و علمی منابع آب زیرزمینی را به طور جدی مورد نظر مسئولان و دست‌اندرکاران قرار داده است. مطالعه مستقیم آب زیرزمینی یک حوضه وسیع نیاز به حفر تعداد زیادی چاه اکتشافی و انجام عملیات ژئوفیزیک در محدوده مورد مطالعه دارد که با صرف هزینه‌های فراوان عملی می‌گردد. شبیه‌سازی جریان آب زیرزمینی یک روش غیرمستقیم مطالعه است که با صرف هزینه‌های کمتر نسبت به روش مستقیم می‌تواند مشکلات را تا حدودی رفع نماید. دشت مهران در جنوب غرب استان ایلام، با روند غربی-شرقی و بین طولهای جغرافیایی "45 ‘3 ْ46 تا "45 ’29 ْ46 شرقی و عرضهای جغرافیایی ’00 ْ33 تا ’15 ْ33 شمالی واقع شده است. به منظور ارزیابی هیدروژئولوژیکی و تاثیر شبکه آبیاری و زهکشی سد مخزنی چنگوله بر سطح آب زیرزمینی منطقه مورد مطالعه با استفاده از نرم‌افزار PMWIN 5.3. مدلسازی عددی انجام شده است. اطلاعات مربوط به محدوده مطالعاتی شامل لوگ چاههای اکتشافی، آزمایش پمپاژ، و سطح آب چاه مشاهده‌ای، نقشه‌های زمین‌شناسی و توپوگرافی می‌باشد که با استفاده از آنها این مطالعات انجام شده است. در این مطالعات با توجه به نوسانات سطح آب زیرزمینی که از هیدروگراف واحد دشت استفاده شده است، مهرماه 1385 به عنوان شرایط پایدار مورد واسنجی قرار گرفت و از مهرماه 1384 تا شهریور 1385، مدل در شرایط ناپایدار واسنجی شد. پس از شبیه‌سازی مدل، پیش‌بینی تغییرات سطح آب زیرزمینی تحت شرایط خشکسالی، ترسال و تاثیر شبکه آبیاری و زهکشی سد چنگوله برای دو سال آینده انجام شد.

مدلسازی عددی، PMWIN 5.3، لوگ حفاری، چاه مشاهده‌ای، هیدروگراف واحد