چنگیز بیرانوند - کارشناس ارشد حقوق ثبت اسناد و املاک

یکی از مسایل مهم جامعه اسلامی، جبران خسارت و ضرر بدنی است. در اکثر نظام های حقوقی دنیای معاصر صدمه زننده مسیول وضامن جبران تمام خسارت ناشی از این صدمه است. در حقوق اسلام و به تبع آن در حقوق ایران برای ضرر بدنی دیه پرداخت می-شود.سوالی که مطرح می شود : آیا در فقه اسلامی، صدمه زننده ضامن تمام پیامدهای خسارت مالی ناشی از آسیب بدنی است یامسیولیت او محدود به پرداخت مبلغ دیه است یا در صورتی که هزینه و خسارت از میزان و مقدار دیه تجاوز نماید، مقدار زیادی راصدمه زننده ضامن است. برای جبران لطمات وارده و نیز تاسیس ضمانت اجرایی برای صیانت از تمامیت جسمانی انسانها، شارعمقدس بر اساس شدت و نوع خسارت جانی وارده میزان مشخصی مال به عنوان دیه تعیین نموده است که از طرف شخص جانی بهخسارت دیده (و در صورت فوت، ولی دم او) می بایست پرداخت شود. در مواردی که دیه معین نشده، حاکم با توجه به شدت خسارتوارده حکم به پرداخت ارش صادر می نماید. حساسیت و لزوم جبران خسارت جانی تا حدی مورد توجه شارع بوده که در صورتمشخص نشدن شخص جانی، جبران خسارت را بر عهده بیت المال مسلمین قرار داده و در مورد عدم توانایی مالی شخص جانی،خانواده و نزدیکان او مکلف به جبران خسارت شده و در صورت عدم امکان جبران از این طریق، نهایتا پرداخت از بیت المال صورتخواهد گرفت. در این مقاله سعی شده است تا با نگاهی فقهی، حقوقی به بررسی روشهای جبران خسارت های بدنی پرداخته شود.

مسیولیت مدنی، خسارت جانی، مسیولیت مدنی، ضرر، دیه، ارش