محمدمهدی سیار - فارغ التحصیل مقطع دکتری فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس
محمد سعیدی مهر - استاد گروه فلسفه و حکمت دانشگاه تربیت مدرس

نظریه عروض وجود ماهیت مهم ترین زیربنای متافیزیکی مورد استفاده ابن سینا برای شکل دهی یک نظام فلسفی مستقل و گذار از فلسفه یونان بوده است، و ابن سینا در بازاندیشی دو مبحث مهم فلسفی یعنی مواد ثلاث و علیت از آن بهره برده است. می توان گفت بسیاری از اجزای الهیات بالمعنی الاخص ابن سینا بی واسطه یا با واسطه بر نظریه عروض وجود بر ماهیت استوار شده اند. برای مثال، برهان صدیقین ابن سینا حاصل همه یافته های او در بحث های عروض وجود بر ماهیت ، مواد ثلاث و نیز علیت است. این نظریه همچنین در مباحث اثبات توحید و سایر صفات خدا گاه به صورت مستقیم و گاه به صورت غیر مستقیم و به عنوان زیربنای منطقی، کاربرد می یابد.

عرض وجود بر ماهیت، ابن سینا، ابن رشد، علیت، مواد ثلاث، الهیات بالمعنی الاخص، خداشناسی فلسفی، اثبات وجود خدا