موج جدید اسلام گرایی در جهان عرب

با وقوع جنبش های مردمی اخیر در خاورمیانه و شمال آفریقا، بسیاری بر این باورند که این موج ادامه امواج دموکراسی مطرح شده توسط سامویل هانتینگتون است. وی با تقسیم بندیگذارهای دموکراسی در سه موج از 1820 تا کنون، به توصیف تاثیرپذیری اغلب نقاط جهان از این امواج می پردازد و برخی تلاش دارند تحولات منطقه را در این چارچوب تحلیل نمایند. این درحالی است که بیداری اسلامی چارچوبی متفاوت را برای فهم این تحولات پیشنهاد می نماید. در این پژوهش ضمن تبیین نقش حایز اهمیت گرایش های مذهبی در جهان عرب ذیل نظریه امواج اسلام خواهی، به تحلیل انتقادی دیدگاه هانتینگتون پرداخته و وضعیت جهان عرب را تحلیل می نماید. سیوال اصلی این است که آیا می توان جنبش های منطقه را موج جدیدی از دموکراسی خواهی دانست یافت ههای محققان دلالت بر آن دارد که تحولات مزبور به دلیل نقش موثر انقلاب اسلامی ایران، پیشینه اسلام گرایی و گرایش های دینی در منطقه، گسترش مطالبات شهروندی، آگاهی سیاسی و مبارزه با استبداد، بیشتر با نظریه مردم سالاری دینی تا امواج دموکراسی قابل درک و تحلیل است؛ موضوعی که نگارندگان از آن به موج جدید اسلام خواهی تعبیر نموده اند

Keywords:

بیداری اسلامی , مردم سالاری دینی , امواج دموکراسی , انقلاب اسلامی ایران , اسلام گرایی