حمیدرضا میرزایی - استادیار گروه رادیوتراپی انکولوژی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بیمارستان شهداء تجریش، مرکز تحقیقات سرطان
سپیده حاجیان - دانشجوی دکترای تخصصی بهداشت باروری (PhD)، دانشگاه علوم پزشکی شاهرود
بهرام مفید - استادیار گروه رادیوتراپی انکولوژی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، بیمارستان شهداء تجریش، مرکز تحقیقات سرطان

طول عمر بیماران با سرطان پستان تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند درگیری غدد لنفاوی زیر بغل، اندازه تومور، وجود یا عدم وجود گیرندههای هورمونی و نوع روش درمان قرار دارد و شناخت و بررسی هر یک به خصوص در بیماران کشورمان بسیار حایز اهمیت است.روش بررسی: در این مطالعه 88 بیمار مبتلا به سرطان پستان با شرایط N0 , N1 , T1 , T2 , T3 پس از عمل جراحی تحت درمانهای کمکی رادیوتراپی- شیمی درمانی- تاموکسی فن- حذف تخمدان ها، درمان ترکیبی با 2 یا چند نوع درمان و یا حتی یک نوع از درمانها قرار گرفتند. سپس بیماران بین 2-3 سال بطور منظم پیگیری و از نظر تاثیر عوامل پروگنوستیک در عود بیماری بررسی شدند.نتایج با استفاده از آزمونهای X2 و آزمون دقیق فیشر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: طول عمر بدون بیماری (Disease free survival) و طول عمر کلی (Overal survival) به ترتیب %77/3 و %87/5بود و %23 از بیماران دچار عود شدند 20 بیمار و 11 %12/5بیمار فوت کردند. بیشترین محل عود، استخوان بود. بیماران با غدد لنفاوی درگیر، %32 بیشتر از بیماران بدون درگیری غدد لنفاوی دچار عود شدند. بیماران با تومور T2، %17 بیشتر از بیماران با تومور T1عود داشتند. اما بیماران مرحله T3 نسبت به %9 T2 کمتر عود داشته و با بررسی بیشتر این دو گروه و مقایسه آنها با گروه مشابه از نظر درگیری غدد لنفاوی و درمان آنان، اختلاف واضح تر شده و نسبت به %21 T3 کمتر عود بیماری دیده شد. وضعیت یایسگی بیماران تاثیر معناداری در میزان عود نداشت. بیمارانی که تومور با گیرنده استروژن مثبت داشتند، با عود کمتری همراه بودند %10) در برابر (%25 و در تعداد محدودی از بیماران که حذف تخمدانها هم انجام شده بود، هیچگونه عودی دیده نشد .(P< 0. 001) بیمارانی که با عمل جراحی حفظ پستان درمان شده بودند هیچکدام عود در پستان حفظ شده نداشتند. در استفاده از رژیم شیمی درمانی شامل 4 دوره آدریامایسین و سپس 4 دوره نسبت به 6 دوره CMF در بیماران با تعداد غدد لنفاوی درگیر بیشتر از 3 عدد و در حالت T2 یا T3، %13 تفاوت در عود به نفع گروه درمانی اول دیده شد. نهایت اینکه بیماران با غدد لنفاوی مثبت که رادیوتراپی را همراه دیگر درمانهای کمکی دریافت کرده بودند، تنها %10 عود موضعی داشتند و %90 کنترل موضعی داشته ایم.نتیجه گیری: چنانچه در مراحل ابتدایی بدون درگیری غدد لنفاوی، بیماریابی و درمان مناسب انجام شود، افزایش طول عمر قابل توجه در سرطان پستان مشاهده می شود.

سرطان پستان، عوامل پروگنوستیک، عود بیماری