غلامعلی مظفری - دانشیار آب و هواشناسی، گروه جغرافیای دانشگاه یزد
شهاب شفیعی - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی، دانشگاه یزد
بهنوش رکن الدینی - دانشجوی کارشناسی ارشد آب و هواشناسی، دانشگاه یزد

هدف این مطالعه، بررسی پراکندگی فضایی بارش روازنه دوره پایه (2010-1970)و پیش بینی مقادیر بارش طی دوره 3 ساله آینده (2040-2011) می باشد. در انجام تحقیق، یک روش ریزمقیاس نمایی آماری داده ھای مدل جفت شده گردش عمومی جو- اقیانوسی HADCM3 واسنجی و ارزیابی شده است. داده ھای مورد استفاده از پایگاه داده مرکز پیش بینی مطالعات محیطی آمریکا (NCEP) که برای دوره 1961 تا 2100 موجود می باشد، دریافت و داده ھای مدل گردش عمومی جو از سال 1970 تا 2010 مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت .خروجی مدل های HADCM3 از سال 2011 تا سال 2040 با استفاده از مدل ریزمقیاس نمایی آماری مدل (SimCLIM) ریز مقیاس شده و سپس پراکندگی و تغییرات بارش مشاھداتی و پیش بینی شده با روش ھای آماری فضایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) با تکنیک ھای موران محلی و لکه ھای داغ (Hot Spot) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بررسی ھا نشان داد که میانگین طولانی مدت بارش ایران دارای روند افزایشی به میزان متوسط 5/1 میلی متر است که این افزایش در سواحل دریای خزر و شمال غربی کشور و ھمچنین مرکز ایران به خصوص بخشی از استان ھای یزد و اصفھان محسوس است ولی در قسمت ھای جنوبی کشور بارش کاھش داشته است. نتایج تحلیل فضایی موران محلی بارش مشاھداتی و پیش بینی شده نشان داد از ناخوشه ھای بارش یعنی بارش ھای کم منطقه جنوب شرقی و مرکز کشور کاسته شده این نشانه روند افزایش بارش در دوره پیش بینی در مناطق مذکور است، و ھمچنین وجود خوشه ای از افزایش بارش در شمال شرق کشور، موید روند افزایشی بارش در این منطقه است. نقشه ھای تحلیل پراکندگی لکه ھای داغ این روند را تصدیق می کنند.

پیش بینی بارش، HADCM3، ایران زمین، SimCLIM، تحلیل آمار فضایی، گردش عمومی جو- اقیانوسی