علی خلیلی - استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

پژوھش حاضر با دو ھدف زیر به منظور کاربرد در صنعت بیمه محصولات زراعی به انجام رسیده است: 1) پھنه بندی کشور از نظر خسارت بارش ھای سیل آسا به محیط ھای کشاورزی و 2) تدوین یک مدل کاربردی که کمیت ریسک را در محدوده تقسیمات کشوری تا سطح دھستان با در نظر گرفتن کاربری زمین ارایه نماید. به این منظور، ابتدا 405 ایستگاه ھواشناسی که از نظر طول مدت و کیفیت داده ھای روزانه قابل قبول بودند از شبکه جامع ایستگاه ھا انتخاب و داده ھای روزانه آن ھا جمع آوری گردید. سپس تابع چگالی احتمال این داده ھا برای ھر ایستگاه با روش حداکثر درست نمایی تعیین و احتمال وقوع بارش بزرگ تر از 50 میلی متر در شبانه روز Prsk محاسبه شد. بررسی نشان داد که بین Prsk و متغیرھای بارش سالانه (R)، ارتفاع محل (Z)، و عرض جغرافیایی (Y) یک رابطه خطی معنی دار در سطح 0/01 وجود دارد. در گام بعدی مدل رقومی ھم بارش سالانه 36 ساله و مدل رقومی ارتفاع ایران با تفکیک 1×1 کیلومتر مربع و مدل رقومی Prsk با ھمین تفکیک تھیه شد. گروه ھای خطر در بازه ھای ریسک 10≥35-20 ، 50-35 ، 50< در نقشه ایران به عنوان پھنه ھای کم، متوسط، پر و بسیار پر خطر از یکدیگر تفکیک گردید. در گام آخر به منظور کاربردی کردن نتایج مدل ھای رقومی کاربری زمین، تقسیمات کشوری ایران تا سطح دھستان و مدل رقومی Prsk در نرم افزاری به نام AgroClimRisk به ھمدیگر متصل شدند. این نرم افزار مقدار حداقل، حداکثر، ضریب تغییرات و میانگین Prsk و ھمچنین گروه خطر را روی محدوده جغرافیایی و زراعی در ھر منطقه از کشور به انتخاب کاربر ارایه می دھد.

بیمه کشاورزی، بارش سیل آسا، ریسک اقلیمی، GIS، ھم بارش ایران، مدل سازی