سید مهدی نوریان - استاددانشگاه اصفهان
سید علی اصغر میر باقری فرد - استادیار دانشگاه اصفهان
بهرام شعبانی - دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان

با روی کار آمدن فتحعلی شاه قاجار، شعر و شاعری نسبت به دوره های افشاریه و زند به وضعیت مساعد تری پیدا کرد. شاه قاجار که خود شعر می سرود و خاقان تخلص می کرد، به حمایت از شاعران پرداخت و با شکل گیری کانون جدید نهضت بازگشت در تهران، شاعران بسیاری از گوشه و کنار ایران به پایتخت روی آوردند. خاوری شیرازی یکی از شاعرانی است که از شیراز به تهران مهاجرت کرد و با تکیه بر استعداد ذاتی و ممارست در انشای نامه های دربار، تاریخ نگاری و شعرخوانی در محافل ادبی پایتخت از نویسندگان و شاعران نسبتا صاحب نام عصر خود شد و آثار متعددی از جمله دیوانی حاوی بیش از هفت هزار بیت در قالب های مختلف شعری چون قصیده، غزل، ترکیب بند، مثنوی، قطعه و رباعى از خود به یادگار گذاشت. در این مقاله پس از بررسی مختصر وضعیت شعر در دوران افشاریه تا پایان دوران فتحعلی شاه، شرح حال، آثار، دیوان اشعار، گرد آوری های دیوان و سبک شعری خاوری شیرازی به تفصیل تحلیل و بررسی شده است.

دیوان اشعار، قالب شعری، سبک، آرایه های ادبی، بازگشت ادبی