تحلیل اسطوره کیومرث بر اساس نظریه روان شناسی شخصیت یونگ

اساطیر بخشی بزرگ، بنیادین و موثر از اندیشه بشری را به خود اختصاص داده اند. شناخت اساطیر در حقیقت شناخت زیرساخته ای تعیین کننده اندیشه، فرهنگ و تمدن بشری است. یکی از رایج ترین شیوه های بررسی اساطیر تحلیل روانشناختی آن هاست. ثمره این کار، نه همین شناخت بهتر اساطیر، بلکه شناخت بهتر روان بشر و نحوه زندگانی فردی و جمعی اوست؛ چراکه اساطیر کهن ترین مجموعه تجربیات حیات بشری را در خود دارند. در این پژوهش بر آنیم که با بهره گیری از نظریه روانشناسی شخصیت یونگ به واکاوی اسطوره آفرینش انسان در اساطیر ایران باستان بپردازیم. کارل گوستاو یونگ بر آن است که انسان در درون خود دو جنس نرینه و مادینه را توامان دارد. کیومرث، انسان نخستین اساطیر ایرانی، نیز آفریده ای است که با از هم گسیختگی شخصیت به مرد و زن نخستین با مشی و مشیانه تفکیک می شود. همچنین، تحول انسان غول آسای نخستین به شاه موبد، تورم یافتن شخصیت او، و سرانجام شهید ساختنش، مراحلی است که براساس نظریه یونگ، در اسطوره ایرانی انسان نخستین، می توان پیگیری کرد. این مقاله در بازسازی اسطوره آفرینش انسان، بر منابع ایرانی باستان و ایرانی میانه متکی است و از منابع ایرانی نو دوران فارسی دری) آن مقدار بهره برده است که روایت، متکی بر یا همسو با منابع ایرانی باستان و میانه باشد، مانند آنچه در تاریخ نامه های حمزه اصفهانی و گردیزی آمده است. همچنین مباحث این مقاله زیر مجموعه ای از ادبیات تطبیقی است و در آن، روش نقد اساطیری رعایت شده و تکیه بر نظریه شخصیت یونگ است

Keywords:

کیومرث , مشی و مشیانه , یونگ , ادبیات تطبیقی , روانشناسی شخصیت