سیدمحمدرضا تقوی - استاد روانشناسی بالینی دانشگاه شیراز
سیدعلی اکبر حسینی - استاد تعلیم و تریبت دانشگاه شیراز و چهره ماندگار کشور
سیدحسین سلیمی - دانشیار روان شناسی بالینی دانشگاه علوم پزشکی بقیه اله مرکز تحقیقاتی فیزیولوژی ورزشی
جواد ملازاده - استادیار بخش روانشناسی بالینی دانشگاه شیراز

هدف از نوشتار حاضر، تاکید بر نقش تهذیب نفس در درک حقایق کلی عالم هستی و تبیین جایگاه کشف و الهام در فرآیند یادگیری از دیدگاه عالمان اسلامی است. بررسی منابع حاکی از آن است که یادگیری می تواند به سه سطح: 1) یادگیری در حیوانات، 2) یادگیری در انسان، و 3) یادگیری در انسان های برگزیده تقسیم بندی شود. یادگیری در انسان های برگزیده، خود می تواند به دو نوع کشف و شهود که عمدتا حاصل کوشش انسان (عامل درونی) و الهام و علم لدنی که نتیجه افاضه الهی (عامل بیرونی) است، تقسیم گردد. بر اساس این نظریه، تلاش برای یادگیری در سطوح اول و دوم منتهی به کسب دانش و دستیابی به سطح سوم فراگیری که با تلاش فرد و یا افاضه الهی انجام می پذیرد، منتهی به کسب معرفت (حکمت) می گردد. پس از شرح و تبیین این نگاه به یادگیری، تآکید بر ضرورت ارایه تلفیقی دانش و معرفت در مدارس و دانشگاه های کشور بر این نوشتار مهر ختام می زند.

علم معرفتی، کشف و شهود، الهام و علم لدنی، عالمان اسلامی، مدل یادگیری