محمدرضا شرفی جم - عضو هییت علمی دانشگاه تهران
ام البنین(فاطمه) حسین زاده - دانشجوی دکترای فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران

این مقاله با ارایه تصویری از افکار بلند امام خمینی (ره) و فلسفه حرکت بزرگ تربیتی او درصدد پی بردن به راز نفوذ عمیق کلامش در جان و روح مخاطبان اوست، تا دریچه ای نو به حوزه گفتمان های تربیتی گشوده و بدین وسیله مواریث تربیتی امام (ره) را بیش از پیش به خدمت اهداف خطیر مسوولان امر تعلیم و تربیت درآورد. در این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است، به بررسی مختصات و ویژگی های پیام های مکتوب به جا مانده از امام خمینی (ره) که مخاطبان آنها ملت ایران بوده، پرداخته شده است. بررسی های انجام شده در این پژوهش حاکی از آن است که در کنار ویژگی های منحصر به فردی چون تواضع در برابر مخاطبان، عشق به مخاطبان، اعتماد به مخاطبان، احترام به مخاطبان، استفاده از مفاهیم مورد پذیرش همه، مستند بودن پیام، سادگی و صراحت پیام، درون مایه همه پیام های امام (ره) نشان از سیلانی آگاهانه و عرفانی بین دو مفهوم همه و هیچ بوده است. او در عین حال که خود را در برابر همه ‐ خدا و مردم ‐ در شمار نمی آورد، در سطحی دیگر همه ‐ جهان و هرچه در او هست ‐ را در برابر خدا هیچ می داند. حرکت از هیچ به سوی همه چیز حرکتی است که او به سوی خدا آغاز می کند و دیگران را هم بدان فرا می خواند.

امام خمینی (ره)، تعلیم و تربیت، گفتمان تربیتی، تحلیل محتوای کیفی