ابوالقاسم رادفر - استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

محمد اقبال لاهوری بی گمان یکی از بزرگ ترین شاعران دو زبانه شبه قاره هند و پاکستان است که شعر و ادبیات فارسی تاثیر زیادی در تکامل شخصیت و پدید آمدن آثار وی داشته است. اقبال در نتیجه آشنایی با شعر فارسی و پرورش در مکتب شاعران بزرگی چون سنایی، مولوی، سعدی، حافظ و ... توانسته است در قالب مثنوی و غزل و رباعی و ..... سروده هایی زیبا، عمیق و به اسلوب بیافریند که بازتاب اندیشه آنان و دریافت های ذهنی خود شاعر است. البته، اگرچه اقبال با بهره گیری از تعالیم اسلامی و عرفانی عمیقا متاثر از مولوی بوده است، اما در برخورد با سعدی و حافظ و بهره گیری از سبک و سیاق و آراء و اندیشه های آنان چنین نبوده است. به هر حال، او توانسته است با آفرینش آثار ارزشمندی چون اسرار خودی، رموز بیخودی، زبور عجم، گلشن راز جدید، پیام شرق، می باقی، جاویدنامه و ... جایگاه ویژه ای در حوزه ادبیات تطبیقی داشته باشد. | نگارنده در مقاله حاضر برخی از این تاثیرات و بهره گیری های فکری و هنری اقبال از شاعران بزرگ فارسی تا حافظ شیرازی را عرضه کرده است.

اقبال لاهوری، شعر فارسی، ادبیات تطبیقی، مولوی، سعدی، حافظ.