محمدرضا نجاریان - استادیار دانشگاه یزد
محمد کاظم کهدویی - دانشیار دانشگاه یزد

شاهکار رودکی در خمریات قصیده معروف مادر می است که یاد ابونواس شاعر عرب را در ذهن زنده می کند؛ اما ابونواس بعد از توصیف انواع گوناگون خمر ، عصاره آن ، خمره ها، قدم آن، حباب ها،، طعم ،رنگ ،صفا و بوی آن به وصف شاربین می پردازد. رودکی در بیان آداب شراب و نوع نگاه به شاربان با ابونواس یکسان نیست؛ بلکه در موضوع توالد خمر و ساخت آن و در بسیاری از تفصیلات معانی شباهت میان آنها وجود دارد؛ به عنوان مثال، در اصالت باده ابونواس آن را دختر روزگار می نامد که با وجود زمان به وجود آمده و زمان پدر اوست و در آغاز خلقت خلق شده است. او قدم خمر را به عهد آدم ونوح بر می گرداند و گاه به عهد عاد وثمود. باده او زمان ذی القرنین و موسی را در ک کرده است؛ اما از دیدگاه رودکی می ای سالخورده است که پنجاه جامه را کهن کرده باشد. در این مقاله بر آنیم تا پس از ارایه سیر اجمالی خمریه سرایی و وصف خمر، با توجه به صور خیال، به خصوص تشبیه، به مقایسه مضامینی همچون: قوت تاثیر خمر، لطافت باده، تابندگی و نور ، حباب های باده، ساقی، جام ، مجلس باده، ادب منادمه و...در دیوان رودکی و ابونواس بپردازیم

رودکی، ابونواس، باده، خمریه، ساقی، جام .