حمید ولیزاده - استادیار بخش زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
حافظ تقیلو - کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

واقعه عاشور، حماسه ای بزرگ و بی بدیل در تاریخ بشر است همواره شاعرانی از ملت های مختلف به تبیین جنبه های گوناگون آن پرداخته و احساسات درونی خود را بیان کرده اند. از زمره این شاعران در ادبیات عربی میتوان شریف رضی را نام برد و از بین شاعران فارسیزبان نیز میتوان به ادیب الممالک فراهانی اشاره کرد و از جمله شاعران ترک زبانی که به سرودن اشعار عاشورایی همت گماشته اند، فضولی بغدادی است. مقاله حاضر میکوشد که نکات مشترک نهفته در مراثی حسینی شریف رضی، ادیب الممالک و فضولی را با روشی توصیفی تحلیلی مورد بحث و بررسی قراردهد. شاعران مورد نظربا، توجه به موقعیت و زندگیشان در فرهنگ ها و دوره های مجزا از هم، هر کدام با انگیزه های متفاوت به بیان مظلومیت آن امام بزرگوار در واقعه عاشورا پرداخته اند؛ بدین سان با وجود انگیزه های متفاوت برای بیان این سوز، وجود تشابهاتی هم در مضامینشان ملموس است؛ مضامین مشترکی چون: پرداختن هر سه شاعر به قضیه کربلا، ذکر شهادت امام حسن(ع) در کنار پرداختن به واقعه عاشورا، تشنگی، گریه، شهادت و آزردگی خاطر پیامبر(ص) بهخاطر واقعه کربلا از جمله این موارد است.

سوگواره سرایی، امام حسین(ع)، شریف رضی، ادیب الممالک فراهانی، محمد فضولی.