یوسف شرقی - استادیار دانشگاه صنعتی سهند، شهر جدید سهند، دانشگاه صنعتی سهند، دان
حمیدرضا سیاه کوهی - موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران

توموگرافی زمان اولین رسید، تصویری از نحوه توزیع سرعت در زمین ارائه می کند. این روش به طور وسیع در علوم زمین و زمین شناسی مهندسی بکار می‌رود. در این مطالعه برداشتهای توموگرافی در جناح راست ساختگاه سد بختیاری مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این برداشتها شناسایی زونهای کم سرعتی است که منطبق با بخش های درزه دار با پتانسیل نشت در جناحین ساختگاه هستند. گالریهایی که توموگرافی لرزه ای در آنها اجرا شده است، در تاقدیس سیاه کوه حفر شده اند. بعد از پردازش داده ها، تصاویر سرعت سیر موج P تهیه شد. برای تعیین سرعت در سایر بخش های تکیه گاه بایستی گالریهای دیگری حفر شود و برداشت توموگرافی در آنها نیز انجام گیرد. با توجه به هزینه بالای حفریات زیرزمینی این کار همیشه مقدور نیست. هدف این مطالعه ارائه روشی است که با استفاده از آن بتوان از اطلاعات موجود بیشترین استفاده را کرد. در این بررسی با استفاده از نتایج حاصل از برداشتهای موجود توموگرافی و بهره گیری از روشهای زمین آماری، سرعت در بخش های مورد نظر سد تخمین زده شد. سرعت های تخمینی انطباق خوبی با نتایج RQD نشان می دهند.

توموگرافی، سرعت لرزه ای، سد، زمین آمار، کیفیت توده سنگ