بررسی تحولات در خوانش از مفهوم انتظار فرج در دوران غیبت کبری

مساله انتظار فرج امام قایم به معنای انتظار فرج امام غایب ، یکی از مفاهیمی است که بویژه پس از آغاز دوره غیبت کبری امام عصر (عج)، مورد توجه دانشمندان شیعه بوده است. اگر چه برخی گزارش های تاریخی از طرح مساله انتظار فرج در میان جامعه شیعه برای برخی ایمه پیشین نیز حکایت دارند، اما بی شک این مفهوم، در دورانی که امام از میان انظار غایب شدند، بیش از هر زمان دیگری مورد توجه جامعه شیعه و بخصوص دانشمندان شیعی واقع گشت. بررسی گذرای منابع روایی شیعی که به نحوی به این مفهوم یا مساله پرداخته اند، نشان می دهد که در دوره غیبت کبری، با گذر زمان، تحولاتی در خوانش از مفهوم انتظار فرج رخ نموده است. آنچه در این نوشتار به دنبال آن هستیم، در گام نخست ارایه گزارشی است از این تحولات. در گام بعد خواهیم کوشید تا نشان دهیم که از چه روی چنین تحولاتی در خوانش این مفهوم رخ نموده است تا به این ترتیب بتوانیم تبیینی از آنها به دست بدهیم.

Keywords:

انتظار فرج , مهدویت , غیبت , تحلیل گفتمان , خوانش