احمد علی قانع - استادیار دانشکده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع)

تردیدی در اهمیت برقراری نماز جمعه در اصلاح فرد و اجتماع وجود ندارد. حکم تکلیفی این امر الهی در اذهان عموم مردم متدین به تبع فتوای جمعی از فقهای عظام وجوب تخییری در زمان غیبت است. این مقاله مروری دارد بر آیات قرآنی مربوط به نماز جمعه و روایات معصومان (ع) و با اشاره به سه نظریه مهم یعنی حرمت و وجوب تخییری و وجوب تعیین نماز جمعه در زمان غیبت، آیات و روایات مربوط را بازخوانی می کند. دلایل مطرح شده توسط قایلان حرمت را سست و ضعیف می داند و اعتقاد دارد قایلان بزرگوار قول تخییری نیز برای اثبات رای خود ادله روش و قاطعی نیاورده و در نهایت قول به وجوب تعیینی نماز جمعه در این نوشته اثبات می گردد. اگر منظور از قایلان به وجوب تخییری وجوب ترتیبی باشد آنگاه نتیجه این پژوهش منطبق بر آرا آن ها خواهد بود و در غیر این صورت شبه مساوی بودن نماز ظهر و جمعه پر شور نبودن نمازهای جمعه را به دنبال خواهد داشت. وضعیتی که جوامع شیعی بر عکس جوامع اهل تسنن با آن مواجهند.

نماز جمعه، عصر غیبت، فقه امامیه، وجوب تعیینی