عبد الهادی فقهی زاده - استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران
مجید بشیری - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه مذاهب اسلامی

یکی از مهمترین جوامع رجالی معاصر، قاموس الرجال تالیف محمد تقی شوشتری است. این کتاب رجالی، در واقع نقدی بر کتاب رجالی تنقیح المقال تالیف مامقانی است. اگرچه قاموس الرجال با نگاه به کتاب مذکور و در نقد آن تدوین گردیده، اما مولف آن، دارای مبانی و آرای مستقلی است که بر اساس آن، مبانی و آرای رجالی خود را مطرح کرده است. حال مساله ای که مطرح می گردد آن است که به طور کلی مبانی رجالی اختصاصی شوشتری چیست پاره ای از مبانی او را می توان از مقدمه قاموس الرجال شناسایی کرد؛ چنان که دیگر مبانی وی از طریق تتبع در سایر آثار و دیدگاه های وی قابل شناسایی است. براین اساس مهمترین مبانی رجالی اختصاصی علامه شوشتری عبارتند از: حجیت منقولات ابن داود و علامه حلی از اصول رجالی متقدم، رجحان نقل ابن داود از کتب رجالی شیخ طوسی، رجحان نقل علامه حلی از رجال نجاشی، عدم اعتماد کامل به رجال کشی و لزوم نگرش انتقادی به آن، حجیت توثیق غیر امامی و برتری آن نسبت به توثیق امامی، ممدوح بودن راویان مهمل و اعتبار روایات آنان است.

علامه شوشتری، قاموس الرجال، علم رجال، الفاظ توثیق، الفاظ مدح