سجاد زنگنه تبار - دکترای فلسفه دین، مدرس دانشگاهیان، پردیس شهید رجایی کرمانشاه

در این مقاله به تبیین: مساله شر و تحلیل اشکال های وارد بر آن از نظر ملاصدرا پرداخته شده مساله اصلی این است، خداوندی که دارای صفاتی همچون خیرت، حکمت، قدرت و علم می باشد؛ چرا در عالم، شر را روا می دارد یا از تفاوت ها میان موجودات عالم در چیست هدف این پژوهش کشف و ارایه توجیه شرور از نظر ملاصدرا بوده است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع این متفکر بهره گرفته شده است. برای تبیین مساله و جوابگویی به سوالات فوق، مسایل متنوعی تحلیل شده اند که عبارتند از: مفهوم خیر و شر، انواع شرور، جزای عمل، قضای الهی، نسبی و اضافی بودن شرور، اشکالات وارد بر مسیله و جوابگویی به آن ها، رابطه عدل و حکمت الهی. در نهایت راز تفاوت های عالم تبیین شده و این نتایج به دست آمده است، وی مانند سایر حکما و متالیهن ضمن عدمی و نسبی دانستن شرور و توجیه آن ها ریشه تفاوت و تبعیض های ظاهری در بین موجودات عالم را در استعداد و ظرفیت های ممکنات می دانند، نه از ناحیه خداوند؛ زیرا خداوند مساوی با خیر محض، تمام و کامل است و جز خیر هم چیزی از او صادر نمی شود. نکته پایانی که لازم است بین شود این است، خداوند را از منشا شرور بودن مبرا دانسته است که این تاثیر زیادی بر اعتقادات و باورهای تربیتی ایمانی ما دارد.

حکمت الهی، خیر، شر، عدل الهی، ملاصدرا