سارا گرامی - کارشناسی ارشد، فارغ التحصیل از دانشگاه شیراز
رزین واردی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

شخصیت پردازی و شخصیت سازی از عناصر مهم در ادبیات داستانی است. به همین دلیل نویسندگان سعی دارند که در این عنصر مهم و تکنیک ها و شگردهای مربوط به آن دقت بیشتری بنمایند. در متون ادبی کهن، شخصیت پردازی جایگاه والایی دارد. در منظومه ی خسرونامه نیز اهمیت این عنصر واضح و آشکار است. با توجه به اینکه در سراینده ی منظومه ی خسرونامه تردید وجود دارد و همچنین تاکنون به لحاظ شخصیت پردازی و شخصیت سازی مورد بررسی قرار نگرفته است؛ در حالی که شخصیت پردازی یکی از عناصر برجسته و کلیدی در داستان نویسی است، در این پژوهش سعی شده است ابتدا به صورت مختصر سراینده ی اثر معرفی شود؛ سپس شخصیت ها در دسته بندی های متفاوت و شگردهای شخصیت پردازی مستعمل در این اثر بررسی شوند. روش مورد استفاده در این پژوهش، اسنادی است؛ بدین ترتیب که با جمع آوری و بررسی اطلاعات و استخراج ابیات مربوط به موضوع، شخصیت های داستان براساس ویژگی هایشان طبقه بندی و نحوه ی شخصیت پردازی در اثر بررسی شده است. با نگاهی مختصر به نتایج حاصل از پژوهش می توان گفت که با توجه به دلایل و قراین یافت شده، سراینده ی این اثر چه به لحاظ سبکی و چه به لحاظ زمانی نمی تواند عطار باشد؛ اما درباره ی شخصیت های داستانی خسرونامه شایان ذکر است که هرمز و گلرخ جزء شخصیت های اصلی هستند که هم به گونه ای جزء شخصیت های همه جانبه قرار می گیرند و هم جزء شخصیت های نوعی. علاوه بر مطالب مذکور، باید خاطرنشان کرد که شاعر از دو تکنیک گفت و گو و توصیف در شخصیت پردازی بهره ی وافر برده است.

خسرونامه، شخصیت، شخصیت پردازی، گفت و گو، توصیف