سعید حسامی - استادیار، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران
محمد اتقایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران

ایمنی و توانایی یک راه برای عبور دادن وسایل نقلیه با حداقل تاخیر برای رانندگان به نظم و ترتیب جریان ترافیک بستگی دارد و در صورتی می توان این نظم را در جاده ها حاکم گردانید که علایم و تابلوها، به عنوانیکی از مهمترین ابزارهای کنترل ترافیک، رانندگان را به طور دقیق و صحیح راهنمایی کنند. از این رو در این پژوهش با فرض رعایت شدن قابلیت دید تابلوها، به بررسی و ارزیابی قابلیت خوانایی تابلوهای راهنمایمسیر پرداخته شده است. در این راستا با شناخت عوامل موثر بر قابلیت خوانایی تابلوهای راهنمای مسیر، متغیرهای مربوطه انتخاب گشته و از آنها در جهت ساخت مدل رگرسیون استفاده گردیده است. در این مدل فاکتورهای موثر بر قابلیت خوانایی به عنوان متغیر مستقل و انتظارات رانندگان بر حسب امتیاز کمی، به عنوان متغیر وابسته معرفی شدند. سپس با توجه به ماهیت پیوسته بودن متغیر وابسته مدل، مدل رگرسیون خطی برازش داده شده و اعتبارسنجی شده است. در پایان مشخص گردید تابلوها باید دارای تعداد کلمات و تعداد نقوش محدود باشند و با افزایش آنها نمره تابلو از نظر قابلیت خوانایی کاهش می یابد. همچنین رانندگان با تابلوهایی که دارای تضاد رنگ بین کلمات و پس زمینه منطقی تری بودند و با فونتی خوانا با اندازه مطلوب، که متناسب با سرعت طرح جاده مورد نظر، طراحی شده بودند هم ارتباط بهتری برقرار کردند و سطح قابلیت خوانایی آنها از دید رانندگان مطلوب ارزیابی شد. همچنین استفاده از این مدل به عنوان یک ابزار برای مدیران حوزه حمل و نقل و ترافیک شهری پیشنهاد می شود؛ به طوری که می توان با این مدل بررسی کرد که آیا تابلو قابلیت خوانایی مناسب را دارا می باشد یا خیر.

تابلوهای راهنمای مسیر، حمل و نقل، قابلیت خوانایی، مدل آماری، مدیریت شهری