بررسی ساختار و زوایای دید باغ ایرانی در نگارگری باغی و قالی های باغی دوره صفویه

باغ ایرانی یکی از موضوعات تصویری رایج در حوزه نگارگری و قالی است. گونه های مختلف هنر ایرانی بعد از اسلامتوجه خاصی به بازنمایی باغ داشته اند. پژوهش حاضر بر آن است که با غایرانی و ساختار باغ سازی دوره صفوی را در دوحوزه تصویری قالی و نگارگری مورد مطالعه قرار دهد. لذا این پژوهش به بررسی تطبیقی ترکی ببندی و زوایای دید درقالی ها یباغی و نقاشی دوره صفویه و ارتباط آنها با یکدیگر می پردازد تا از این طریق بتواند به ساختار طراحی باغ و نگاهتجسمی ناظر در این دو حوزه تصویری دست یابد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده، تجزیه و تحلیلاطلاعات به شیوه جزیی نگر (استقرایی) انجام گرفته و پژوهش از نوع تحقیقات کیفی با رویکردی تطبیقی است. بخش اصلیمطالعات این پژوهش بر اساس داده های کتابخانه ای صورت گرفته است.هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار اصلی باغ در قال یها و نگارگری های دوره صفوی است، تا به تفاوت ها و تشابهات دوحوزه تصویری در امر باغ سازی بپردازد. در همین راستا پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چه نسبت ساختاری میانقالب باغ در نگارگری و قالی باغی عصر صفوی وجود دارد فرضیه مقاله حاضر بر این است که دو قالب هنری قال یباغی و نگارگری دارای تاثیرگذاری متقابل و روابط بینامتنیهستند، لذا در پی مطالعات انجام گرفته در جامعه آماری دوره صفوی، از جمله 20 قالی و 46 نمونه نگاره که 5 نمونهاز هرکدام به طور تصادفی جهت تجزیه و تحلیل انتخاب شده و مورد بررسی قرار گرفته اند و با تجزیه و تحلیل آنها و بارویکرد ساختارشناسانه و بینامتنی، به اثبات فرضیه مورد نظر پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد کهترکیب بندی باغ ایرانی در نگاره ها و قالی های باغی دوره صفویه برگرفته از الگوی چهارباغ بوده و تاکید بر مرکزیت حوض،شبکه آبرسانی جریان آب، تقارن، طبیعت گرایی، هماهنگی بین عناصر موجود در باغ و تفکیک فضاها تاکید دارد. زوایایدید موجود در این دو حوزه تصویری با توجه به موقعیت قرارگیری ناظر به لحاظ دیداری متفاوت است.

Keywords:

باغ ایرانی , قال یباغی , باغ در نگارگری , هنرصفوی