مهدی خواجه پور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران - آب دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر
علی صارمی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و عضو باشگ
امیرعباس کمان بدست - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

مشکلات اساسی که در اثر عدم رعایت حریم رودخانه‌ها و انجام امور ساخت و ساز و کشت و کار در این نواحی ایجاد می‌شود، به طور معمول در زمانهای بارندگی و جاری شدن سیلابها موجب بروز خسارت مالی و جانی بر جمعیت ساکن در حاشیه رودخانه‌ها می‌گردد. بررسی‌های اخیر در کشور ما نشان می‌دهد که طی یک دوره چهل ساله (1331-1370) رشد سالانه حوادث سیل حدود 4٪ و رشد سالانه میزان خسارات مالی ناشی از آن حدود 6٪ بوده است. بسیاری از تعدی‌ها به حریم رودخانه‌ها به طور مستقیم باعث کاهش ظرفیت عبور سیلاب و یا افزایش تراز آب می‌گردد، که در هر صورت زمینه بروز سیلابهای مخرب را آماده‌تر می‌کند. لذا تعیین بستر سیلابی رودخانه‌ها به نحوی، تعیین حریم خطر و محدوده احتمال بروز خسارت است که از نظر امنیت معیشتی و زیستی اهالی حائز اهمیت خواهد بود. نقشه‌های پهنه‌بندی سیلاب در مطالعات مدیریت دشت سیلابی کاربرد وسیعی دارد. روند افزایشی خسارات جانی و مالی ناشی از جاری شدن سیلاب، مهندسین را بر آن داشته است که با اتکاء بر ابزار مدرنی چون مدل ریاضی MIKE11 و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی (GIS) چاره‌ای نو جهت کنترل و مدیریت این پدیده بیاندیشند. در این تحقیق پهنه‌بندی سیلاب رودخانه مارون در بازه سد مارون تا چم نظام با استفاده از نرم‌افزار MIKE11 انجام گردید. مراحل انجام تحقیق نشان داد که فرایند پهنه‌بندی سیل یک فرایند محاسباتی بر اساس روش تکرار می‌باشد که بمنظور تکمیل نتایج مدلسازی و نمایش آنها انجام می‌شود. همچنین این نقشه‌ها می‌توانند بعنوان ابزار دقیق جهت استراتژی‌های توسعه تلقی گردد.

سیل، بستر رودخانه‌ها، پهنه‌بندی سیلاب، مدل هیدرولیکی، مدیریت سیلاب