میثم اکبری دهنو - دانشجوی کارشناس ارشد حقوق خصوصی، دانشگاه تربیت مدرس
محمدباقر پارساپور - استادیار گروه حقوق خصوصی دانشگاه قم

با ارتکاب تعدی یا تفریط از سوی امین، ید امانی وی به ید ضمانی تبدیل می گردد.بدیهی است در چنین وضعی او نسبت به هر گونه تلف یا نقصانی هر چند مستند بهفعل او نباشد مسیول خواهد بود. اما آنچه که قابل تامل است این است که اگر امین ازکرده خود پشیمان گشته، تصمیم به حفظ و نگهداری مال امانی مطابق با اذن یا متعارفنماید ید او از حالت ضمانی به امانی بر می گردد یا خیر قانون مدنی در این باره ساکت است. به لحاظ فقهی نیز فقها نقطه نظر واحدیندارند؛ بعضی بازگشت ید به امانی بودن و بعضی دیگر عدم بازگشت را ترجیحداده اند. گروهی نیز، قایل به تفصیل شده اند. در برخی موارد به بازگشت ید به امانیبودن و در موارد دیگر به عدم بازگشت نظر داده اند.در این مقاله کوشیده شده است، از سویی با التفات به جامع نظرات فقهاء در اینحوزه، تقسیم بندی بدیعی ارایه شود؛ از دیگر سو، رهیافتی مناسب، به خصوص در باببازگشت قهری ید امانی، به امین تارک از تقصیر ارایه شود.

امین، ید امانی، تعدی و تفریط، امین مقصر، ید ضمانی، بازگشت ید امانی