ولی رستمی - دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
محمد برزگرخسروی - دکترای حقوق عمومی دانشگاه تهران (پردیس فارابی)

علی رغم اینکه بودجه سالانه کل کشور به تصویب قانون گذار می رسد و با عنوانقانون جهت اجرا ابلاغ می گردد، از لحاظ ماهوی و شکلی با سایر قوانین تفاوت-هایی دارد؛ لذا درباره ماهیت حقوقی آن اختلاف نظر وجود دارد. سوال اساسی ایناست که آیا بودجه قانون است یا سند. جهت پاسخ، با روش کتابخانه ای، در ابتداباید مفاهیم قانون و بودجه مورد کنکاش قرار گیرد و سپس، نظرات اندیشمندان نقدگردیده و نظر صحیح مشخص شود. هرچند در تعریف مفاهیم قانون و بودجه،اتفاق نظر وجود ندارد لیکن با توجه به عناصر ذاتی این دو مفهوم و با رویکردماهوی به مفهوم قانون به نظر می رسد بتوان بودجه را آن گونه که باید باشد، بیشتردارای ماهیت سندی دانست تا ماهیت قانونی؛ اما بودجه را آن گونه که هست(تصویب می شود) می توان بیشتر دارای ماهیت قانونی دانست تا ماهیت سندی.بدیهی است با رویکرد شکلی به مفهوم قانون، بودجه قانون است.

بودجه، قانون، سند، ماهیت حقوقی