حق طبیعی یا حق پوزیتیویستی؛ بازتعریف مفهوم حق در حقوق اسلامی
Publish place: The Journal of Islamic Law Research، Vol: 17، Issue: 1
Publish Year: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 711
This Paper With 23 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ILRJ-17-1_006
تاریخ نمایه سازی: 18 اسفند 1397
Abstract:
هر یک از مکاتب حقوقی با توجه به مبانی معرفتی خود به تعریف حق می پردازد. درپوزیتیویسم حقوقی به دلیل عدم امکان داوری ارزشی علم تجربی و ادعای جدایی هست ها از بایدها، واژه حق از هرگونه هنجار و ارزش جدا شده و صرفا سخن از فرمان حاکم به عنوان حق می شود، حال آنکه در حقوق اسلامی، حق جدای از فرمان حاکم (قانون) و متفاوت از آن است و فرمان حاکم (قانون) باید مبتنی بر حق باشد؛ چرا که به دلیل عدمانحصار مفهوم علم در علم تجربی، هنجار و ارزش، دارای ملاکی عینی بوده که قابلیتسنجش صدق و کذب آن ها را فراهم آورده و بدین ترتیب هنجار و ارزش زیرمجموعهعلم قرار می گیرد. گرچه بین مفهوم حق در حقوق اسلامی و برخی قرایت های مکتب حقوق طبیعی شباهت هایی وجود دارد و ممکن است در برخی قرایت ها به نتایجی بعضا یکسان منتهی شوند، اما در برخی نتایج و همچنین نحوه تبیین و تشریح آن ها تفاوت وجود دارد. حق در اندیشه اسلامی عبارت است از آن اعتباراتی که با قوانین و غایات واقعی حاکم بر جهان هستی هماهنگ است. از طرف دیگر، آنچه که کاملا با قوانین و غایات واقعی حاکم بر نظام هستی و عالم واقع هماهنگ است شرع است. بنابراین مفهوم حق به لحاظ ثبوتی با قوانین و غایات واقعی حاکم بر نظام هستی و به لحاظ اثباتی باپیوندی ناگسستنی دارد.
Keywords:
Authors
مجتبی جاویدی
عضو هییت علمی دانشگاه شیراز