مطالعه تطبیقی تقاص؛ مبانی و منابع آن در فقه امامیه، حقوق ایران، انگلستان و ایالات متحده آمریکا

در منابع قانونی حقوق ایران، دادگستری تنها مرجع رسمی تظلمات بوده و تقاص دراحقاق حقوق اشخاص جایگاهی ندارد. در منابع دیگر حقوق ایران، شامل منابع معتبرفقهی، عرف و دکترین حقوقی تقاص شناسایی شده و از جمله طرق احقاق غیرقضایی حق محسوب می شود. برخی سیستم های حقوقی نظیر انگلستان و ایالاتمتحده آمریکا سلف- هلپ را به عنوان یکی از طرق مناسب جبران خسارت غیرقضایی شناسایی کرده اند. لذا مسیله نخست در پژوهش حاضر عبارت است از مطالعه امکان جواز تقاص در حقوق ایران بر اساس عرف ، فقه امامیه و دکترین حقوقی . مسیله دوم که در این پژوهش مورد مطالعه است انتخاب معادل صحیح تقاص در سیستم های حقوقی مورد مطالعه می باشد. بر اساس نتایج این پژوهشهرچند از منابع قانونی حقوق ایران ممنوعیت تقاص فهمیده می شود ولی با توجه بهکارکرد آن و جواز آن در فقه امامیه عرف و دکترین حقوقی بایستی اقدام مناسبی ازطرف سیاست گذاران حوزه قانون گذاری جهت مجاز شدن تقاص صورت گیرد.همچنین با مطالعه ای که در منابع سیستم های مورد مطالعه صورت گرفت، معادلصحیح تقاص در آن سیستم ها سلف- هلپ است.

Keywords:

جبران خسارت , سلف-هلپ , جبران خسارت از طریق شخصی , جبران خسارت بدون مراجعه به دادگاه