بلال شاکری - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه فردوسی مشهد

یکی از نکات اساسی در مباحث تحلیلی و ارایه نظریات، بیان آثار و ثمرات تحلیل های صورت پذیرفته است؛ البته، ایننکته معمولا مغفول واقع می شود. یکی از مباحث تحلیلی علم اصول، که دچار این نقصان است، مبحث حقیقت حکمشرعی است. نسبت به اینکه در تحلیل حقیقت حکم شرعی به چه نظری های قایل شویم، آثار متعددی در علم اصول پدید می آید. مثلا در مسیله امر به شیء مقتضی نهی از ضد عام و براساس مسلک تلازم، سه نوع اثرگذاری را براساسمبانی مختلف دربا ره حقیقت حکم شرعی می توان شناسایی کرد. برخی از نظریات موجب می شود مسلک تلازم درمسیله ضد بی معنا و نادرست جلوه کند؛ اما نتیجه پذیرش برخی مبانی دیگر امکان چنین مسلکی را تصحیح می کند.باوجود این، برخی مبانی در بحث حقیقت حکم شرعی مسلک تلازم را گامی به جلوتر رانده و نه تنها امکان طرح آن راتصحیح می کند، بلکه به بسیاری از اشکالات ثبوتی و اثباتی وارد بر این نظریه پاسخ می دهد و پذیرش چنین مسلکی رادر مسیله ضد معقول می نمایاند.

ضد عام، حقیقت حکم شرعی، مسلک تلازم