داود رحیمی سجاسی - استادیار گروه مطالعات اجتماعی جامعه المصطفی العالمیه
سیف اله قنبری نیک - دانشجوی دکتری فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم (ع)

عدالت اجتماعی از محورهای اساسی گفتمان اسلامی است که عمدتا ناضر به رابطه حکومت و مردم از سوی متفکران اجتماعی مورد مباحثه و مدقه قرار می گیرد. بعد دیگر و مهم عدالت اجتماعی، ناظر به روابط میان افراد جامعه، یعنی ارتباطات اجتماعی در سطح افقی جامعه است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. نوشتار حاضر درصدد بازخوانی این سطح از عدالت اجتماعی در گفتمان اسلام با تکیه بر فرمایشات امیر مومنان (ع) در نهج البلاغه به شیوه ای اسنادی و تحلیلی است. این که خود مردم چگونه و در چه قالب هایی از تعاملات اجتماعی میان فردی یا گروهی، می توانند زمینه های تحقق عدالت اجتماعی و یا مجریان آن در این سطح باشند. توجه به مبانی عدالت اجتماعی و کاربست ظرفیت ها و راهکارهای تحقق آن از منظر امام علی (ع) همچون؛ مسیولیت اجتماعی، توجه به حقوق افراد، عدم ثروت اندوزی ظالمانه، حریت انسانی، توجه به منافع عامه مردم، مواجهه نامناسب با اقلیت های غیر مسلمان، زدودن شکاف طبقاتی بین مردم، مبارزه با تبعیض نژادی، توجه به نعمات الهی،، انتفاع متقابل فرد و جامعه، تعاملات خویشاوندی مطلوب و التزام به عدالت فردی می تواند جامعه اسلامی را در راه رسیدن به سطح مطلوب عدالت اجتماعی در سطح میان فردی جامعه مدد نماید.

عدالت اجتماعی، حق و تکلیف، میان فردی، نهج البلاغه