عسکری سلیمانی امیری - عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

صدق یکی از مباحث فلسفی، منطقی و معرف تشناختی است که احکام معرفت شناختی و هستی شناختی مهمیدارد. در بعد معرف تشناختی مبناگرایان معتقد هستند صدق، مطابقت قضیه با واقع است. اما مسیله مهم در بعدمعرف تشناختی، کیفیت احراز صدق و در بعد هستی شناختی، بررسی حقیقت صدق است. در این مقاله نشانداده ایم، در بعد معرفت شناختی، صدق نظریات، وابسته به قواعد استنتاج و درستی مبادی برهان، بالاخصاولیات است؛ زیرا سایر بدیهیات نیز بر اولیات ابتنا دارند. اما اولیات بدیه یالصدق هستند و در عین حال براساس اصل امتناع تناقض صدقشان آشکارسازی می شود. بر این اساس نتیجه گرفته ایم که صدق اصل امتناعتناقض آشکار ترین صدقی است که نیاز به آشکارسازی ندارد و در حقیقت به این نتیجه رسیدیم که صدق دربعد هستی شناختی به معنای مطابقت است و مطابقت به این معنا می باشد که هرگاه قضیه بر فرض محال ازذهن به خارج منتقل شود، عین واقع خواهد بود و اگر واقع بر فرض محال به ذهن انتقال یابد، همان قضیه خواهدبود. نفس الامر به معنای عام، مطابق قضیه است که بر اساس اصالت وجود عقل در دو مرحله به اضطرار آنرا اعتبار می کند.

صدق، مطابقت، نفس الامر، اولیات، وجدانیات، مبادی، قضیه