سیدمجید ظهیری - عضو هیات علمی گروه فلسفه و حکمت اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی

موضوع این مقاله تطبیق آرای جناب صدرالمتالهین شیرازی بر آیات و روایات و بررسی و تبیین نظریات تفسیری ویدر خصوص اخبار مربوط به خلقت نفوس است. اخبار مربوط به این حوزه دو دسته است؛ ظاهر برخی با نظریهحدوث جسمانی نفس جناب صدرالمتالهین سازگار و ظاهر برخی ناسازگار است. نحوه رویارویی با اخبار ناسازگارسه گونه بوده است؛ برخی با اکتفا به دلیل عقلی مبنی بر امتناع خلقت نفوس قبل از ابدان به این اخبار توجهنکردند؛ عده ای به ظواهر اخبار اکتفا نمودند و معتقد شدند که نفوس بما هو نفوس قبل از ابدان وجود داشته اند،کسانی نیز سعی کردند میان عقل و نقل جمع کنند. جناب صدرالمتالهین ملاصدرا با کسانی که به ظاهر اخبار اکتفاکردند و قایل شدند نفوس بما هو نفوس قبل از ابدان وجود داشته اند، مخالف است. همچنین وی اگرچه معتقداست مبادی اعتقادی با ظنون حاصل از اخبار تحصیل نمی شود، لکن با گروه اول نیز موافق نیست و به دلیلاحترامی که برای اخبار قایل است، ادله عقلی خود را ه مچون مخصص و قرینه لبی می داند که توجیه کننده وتبیین کننده معنا و مراد دقیق این اخبار هستند.

نفس، هبوط، روح، تنزل، تجافی، تاویل