امکان استفاده از قنوات مترو که جهت تغذیه مصنوعی آبهای زیرزمینی (دشت یزد - اردکان)

امروزه به دلیل توسعه شهرنشینی و گسترش شهرها به سمت سازندهای نفوذپذیر و مخروط‌های افکنه، کاهش تغذیه دشت‌ها و ذخیره سطحی آبهای سطحی، نشست زمین و متراکم شدن آن،‌ افزایش نیاز آبی و هجوم به سمت استفاده از منابع آبهای زیرزمینی، منجر به برداشت بی‌رویه آب از آب‌های زیرزمینی می‌شود که نهایتا خسارات جدی را به سفره آب زیرزمینی دشت‌ها وارد نموده است. برای جبران کسری مخزن، تغذیه مصنوعی به روش‌های تزریق مستقیم سطحی، تزریق مستقیم زیرسطحی و روش غیرمستقیم انجام می‌شود. این تحقیق پتانسیل میله چاه‌ها و کوره‌های قنوات متروکه را جهت تغذیه مصنوعی مورد توجه قرار داده است لذا برای انتخاب بهترین مکان‌ها، تلفیق پارامترهای مختلف از قبیل لیتولوژی و زمین‌شناسی، توپوگرافی و شیب، ضخامت آبرفت، وضعیت آبراهه‌ها و منابع آب سطحی، موقعیت چاه‌های خشک شده و قنوات متروکه و... در محیط GIS و با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به انجام رسیده است. در نتیجه، از میان 866 رشته قنات موجود در محدوده دشت یزد-اردکان تعداد 24 رشته قنات خشک شده با ضخامت آبرفت بیش از 150 متر و کیفیت مناسب آب بر اساس آنالیزهای شیمیایی و همچنین فراوانی میله چاه‌ها و کوره‌های این تعداد قنوات، شناسایی و بر این اساس انتخاب شدند. این تحقیق سعی دارد پتانسیل 54 رشته قنات متروکه را جهت تغذیه مصنوعی سفره‌های زیرزمینی دشت یزد-اردکان را با رویکردی پایدار بررسی کند.

Keywords:

قنات , دشت یزد-اردکان , تغذیه مصنوعی , سفره آب زیرزمینی , GIS