محسن سمیعی دلویی - کارشناس ارشد گروه فیزیک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
مهدی مومن نژاد - دانشیار مرکز تحقیقات پزشکی هسته ای، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
حسین اکبری لالیمی - دانشجوی دکترای گروه فیزیک پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
شاهرخ ناصری - استادیار مرکز تحقیقات فیزیک پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران

هدف: در بدن برخی از بیماران مبتلا به سرطان و تحت درمان با اشعه، اجسام خارجی فلزی وجود دارند که عدد اتمی آن هاتفاوت زیادی با عدد اتمی بافت های بدن دارد. این امر موجب ایجاد آرتیفکت در تصاویر، اختلاف زیاد در اعداد سی تی و خطادر محاسبات می شود. این مطالعه جهت بررسی تاثیر اصلاح آرتیفکت فلز بر تصاویر و مقایسه میزان دوز محاسباتی توسطسیستم طراحی درمان ISOgray با دوز اندازه گیری شده انجام گرفته است.روش بررسی: برای ایجاد شرایط بروز آرتیفکت فلز در تصاویر CT ، فانتومی استوانه ای شکل و همگن از جنس پرسپکس تهیهشد. درون آن حفراتی برای قرار دهی دوزیمتر فارمر و میله های فلزی از جنس تیتانیوم ایجاد شد. به ترتیب، فانتوم پرسپکسو میله های فلزی نقشی مشابه بدن انسان و پروتز فلزی ایفا می کنند. تصاویر CT از فانتوم در شرایط حضور و عدم حضور فلزتهیه شد. از دو نرم افزار MDT و کنترل سیستم CT برای اصلاح آرتیفکت فلز استفاده شد. محاسبه دوز در مرکز فانتوم بهازای 100MU در انرژی های فوتونی 6 ، 10 و 15 MV توسط سیستم طراحی درمان ISOgray دستگاه شتاب دهندهصورت گرفت. نتایج با اندازه گیری های انجام شده توسط دوزیمتر فارمر مقایسه گردید.یافته ها: نتایج نشان می دهد که اختلاف قابل ملاحظه ای در برآورد دوز میان تصاویر اصلاح شده با دو نرم افزار مذکور درانجام طراحی درمان با ISOgray وجود ندارد. کمترین درصد خطا 1 / 0 % است که مربوط به تصویر اصلاحی توسط نرم افزار MDT، با ضخامت برش 3mm، فلز در فاصله 2/5cm و انرژی 6MV می باشد. همچنین بیشترین درصد خطا 09 / 1 % استکه مربوط به تصویر اصلاح شده توسط نرم افزار MDT، با ضخامت 3mm، فلز در فاصله 2/5cm و انرژی 15MV می باشد. نتیجه گیری: اصلاح آرتیفکت تصاویر تاثیر زیادی در میزان دوز برآورد شده توسط سیستم طراحی درمان ISOgray ندارد.

دوز پرتو درمانی، طراحی پرتو درمانی، آرتیفکت