سیامک علیپور - گروه مهندسی شیمی، دانشکده فنی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
محمد مالکی شهرکی - گروه مهندسی متالورژی، دانشکده فنی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

کاربردهای نوآورانه و تجاری روزافزون نانومواد، نگرانی ها را درمورد اثرات سمی این مواد بر رویسلامتی انسان برانگیخته است. نانومواد را می توان به نانوذرات اکسیدی و فلزی، نانولوله های کربنیو نقاط کوانتومی تقسیم بندی کرد که در صنایع مختلف از قبیل انرژی، مواد غذایی، پوشاک، آرایشی وپزشکی کاربرد دارند. در این مطالعه، مروری بر آخرین تحقیقات انجام شده بر روی سمیت نانومواد،مکانیزم ایجاد سمیت و عوامل موثر بر میزان سمت این نانومواد پرداخته می شود. مکانیزم ایجاد سمیتنانومواد را می توان به دو دسته مکانیزم گونه های فعال اکسیژن یا به صورت مخفف (ROS) و مکانیزم های غیر از گونه های فعال اکسیژن (Non-ROS) تقسیم بندی کرد که نوع و شدت مکانیزم به نوع نانوماده اندازه ذرات، شکل و پایداری آن وابسته است به طوری که با کاهش اندازه ذرات سمیت نانومواد به طور چشمگیری افزایش می یابد. در نانوذرات فلزی و اکسید فلزی، عموما هر دو مکانیزم فعال است در حالی که در نانولوله های کربنی علاوه بر این مکانیزم ها، ناخالصی در نانولوله ها سبب سمیت خواهد شد. در نقاطکوانتومی، کادمیوم به عنوان عامل سمیت می تواند اثرات سمی را تشدید کند. در نهایت، دستورالعمل هایبرای کاهش ریسک خطر مواجهه با نانومواد و ایمنی در محل کار و آزمایشگاه ارایه می شود.

سمیت، نانومواد، نانوذرات، نانولوله کربنی، نقاط کوانتومی، ایمنی