سید علی اکبر موسوی - دانشیار بخش مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
شهرزاد کرمی - دانشجوی دکتری بخش مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز
مهدی کرمی - دانشجوی کارشناسی گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ولیعصر (عج) رفسنجان
مهدی مختاری - دانشجوی سابق کارشناسی گروه مهندسی شیمی، دانشکده نفت اهواز، دانشگاه صنعت نفت

آلاینده های نفتی علاوه بر سمی بودن و ایجاد تغییرات ژنتیکی، سبب ایجاد تغییراتی در ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک می گردند. بمنظور بررسی اثر افزودن زیولیت بر میزان پ هاش، قابلیت هدایت الکتریکی، ماده آلی و نفوذپذیری ریشه در خاک آلوده به سطوح مختلف نفت خام، آزمایشی در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و در قالب آزمون فاکتوریل 3×3 با سه تکرار طراحی و اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح زیولیت (صفر (شاهد)، 1/5 و 3 درصد وزنی)، سه سطح نفت خام (صفر (شاهد)، یک و دو درصد وزنی بودند. برای اندازه گیری میزان مقاومت در برابر نفوذ ریشه، طرح فوق به فاکتوریل 4×3×3 تغییر یافت که علاوه بر تیمارهای ذکر شده شامل 4 بازه زمانی 40، 20، 60، 80 روز نیز بود. نتایج نشان داد که نفت و زیولیت هر دو سبب کاهش مقدار مقاومت در برابر نفوذ ریشه به خاک می شوند. نفت به عنوان یک منبع آلی سبب افزایش ماده آلی خاک به میزان 2/4 درصد نسبت به خاک شاهد شد. کاربرد 1/5 درصد زیولیت به همراه نفت، ماده آلی خاک را افزایش داد. به طور کلی نفت و زیولیت بر پهاش خاک اثر معناداری ندارند اما زیولیت بهصورت جزیی و غیر معنادار سبب کاهش پهاش خاک به سمت خنثی گردیده و قابلیت هدایت الکتریکی خاک را به صورت معناداری افزایش می دهد

آلودگی خاک، نفت خام، زیولیت، ماده آلی، نفوذ ریشه، قابلیت هدایت الکتریکی، پ هاش